Hãy tự biết lấy Ngươi - Không gì được Quá.
Lời khắc lên đá trên vòm cống lối vào đền thờ thần Appolo ở Delphi
Có rất nhiều ngụ ý tiên tri trong những hành xử
kiểu Dionysus này và trong cơn ngất ngây của
những hành động đó; và khi vị thần ấy đã đi sâu
được vào trong thân xác con người, chúng đã chỉ
ra tại sao Dionysus lại khiến cho anh có thể nói
được về tương lai.
Euripides
Rất khó chứng thực các giả thuyết về mắt và mũi, không gian và thời gian
nếu dùng những phương pháp khảo sát truyền thống của khoa học, bởi vì đã
không có các hồ sơ hóa thạch liên quan đến nội dung đã được phác ra ở
chương trước. Tuy nhiên, từ trong bối cảnh thần thoại, một sự khẳng định vô
cùng thú vị lại xuất hiện. Bởi vì nghệ thuật và thần thoại gắn bó với nhau đến
mức không thể tách rời, và cũng bởi vì luận đề của cuốn sách này là nghệ thuật
luôn có các tiên nghiệm trước khoa học, cho nên tôi nghĩ rằng các thần thoại
đã chứa đựng những lí thuyết khoa học ẩn tàng dưới những từ ngữ đầy chất thi
ca và phúng dụ. Ý tưởng này đã được Joseph Campbell diễn tả hùng hồn khi
ông viết:
“Không hề quá lời một chút nào khi nói rằng
thần thoại là khoảng trống bí mật đã mở ra, để
qua đó những dòng năng lượng vô tận của vũ trụ
trút vào trong các biểu hiện văn hóa của con
người. Các tôn giáo, các triết thuyết, các loại
hình nghệ thuật, các hình thức xã hội của con
người nguyên thủy và lịch sử, những khám phá
chủ chốt trong khoa học và công nghệ, những
