mà ý nghĩa của những thể hiện nghệ thuật đồng đại với mình lại vuột qua sự
hiểu biết của một thành viên năng động và nhạy bén với nền văn hóa như tôi?
Cũng trong chuyến đi ấy, tôi còn đọc một cuốn sách khá nổi tiếng về vật lí
hiện đại và tôi đã phải vật lộn với những khái niệm cơ bản của môn khoa học
này. Nỗi tò mò suốt đời tôi về những vấn đề như vậy đã không được môn vật lí
thuở đại học làm cho thoả mãn, bởi vì chúng tôi đã không được học cả thuyết
tương đối của Einstein lẫn môn cơ lượng tử. Vị giáo sư lầm lì và khô khan của
chúng tôi đã gạt phắt chúng đi, nói rằng ông đã hết thời gian. Những năm sau
đó, khi bắt đầu tự mày mò tìm hiểu về vật lí hiện đại, tôi đã choáng váng trước
sự khó hiểu dị thường của nhiều ý tưởng cơ bản của nó. Ý nghĩ này đã trở lại
với tôi trong chuyến thăm bảo tàng ở New York. Mấy ngày sau, khi đang lơ
đãng đứng trước một bức tranh trừu tượng khổng lồ tại phòng tranh Whitney,
tôi băn khoăn tự hỏi làm thế nào mà một hệ thống suy tư về thế giới (bởi vì vật
lí về bản chất chính là thế) lại có thể vượt quá tầm hiểu biết của hầu hết những
thành viên thông minh nhất của xã hội.
Chính lúc ấy tôi chợt bừng ngộ ra điều làm nên cảm hứng cho cuốn sách
này, và cho mười năm làm việc tiếp theo. Tôi thầm nghĩ, hình như có một mối
liên hệ giữa cái không thể giải thích hết được của nghệ thuật hiện đại với cái
không thể thấu hiểu hết của vật lí hiện đại.
Về nghề nghiệp, tôi không phải là nhà vật lí hay nhà phê bình nghệ thuật,
mà là bác sĩ phẫu thuật. Vì thế, tôi đem đến cho cả nghệ thuật lẫn vật lí một
con mắt nhìn tương đối không định kiến và một tâm thế của người mới bắt đầu
học hỏi. Mặc dù sự khờ khạo của mình đã buộc tôi thực hiện nhiều nghiên cứu
hơn hẳn so với một chuyên gia có thể phải làm để hiểu được những sắc thái
tinh tế của chủ đề này; nhưng chính điều đó lại có những ưu thế nổi bật. Chẳng
hạn như, vì không phải kiếm sống dựa trên một trong hai lĩnh vực ấy, tôi có
phần nào tự do hơn trong các suy đoán của mình so với các nhà chuyên môn,
những người luôn có một cái gì đó dễ bị mất. Tôi sẽ tiếp cận vật lí với tư cách
như là một nghệ sĩ cố gắng giải thích các nguyên lí của nó với những nghệ sĩ
khác. Tương tự như vậy, bằng diễn giải khoa học, tôi hi vọng sẽ giải mã được
sự huyền bí của nghệ thuật.
Tôi thường được người ta hỏi tại sao một nhà phẫu thuật lại có thể nói một
cách hấp dẫn được về hai chủ đề khá nặng và khác hẳn nhau như thế. Thật
