Hãy xem một ví dụ về việc đối phó mang tầm cỡ quốc tế. Cả thế giới
từng tổ chức lễ “sinh nhật” cho một sinh vật nhỏ bé nhưng lại khủng khiếp
nhất hành tinh – HIV. Bản báo cáo tổng hợp từ các bài phát biểu trong dịp
này tại Toronto – Hội thảo Quốc tế về AIDS lần thứ 16 – đã chứng minh
chúng ta không đủ tự tin để thay đổi hành vi hiện tại của con người. Hơn
90% bài phát biểu, các lớp tập huấn hay các hoạt động diễn ra trong hội
thảo chỉ đề cập đến việc làm thế nào để đối phó với hậu quả của AIDS.
Tất nhiên, việc giúp đỡ những bệnh nhân AIDS là cần thiết nhưng chúng
ta nên dành thời gian để bàn về việc hạn chế sự phân biệt đối xử với những
nạn nhân AIDS và làm thế nào để tăng khả năng tiếp cận thuốc điều trị.
Tuy nhiên, chỉ có chưa đầy 10% bài phát biểu tại Hội thảo về AIDS nghiên
cứu về việc thay đổi hành vi mới là yếu tố quan trọng loại bỏ căn bệnh này.
Chỉ cần con người thay đổi suy nghĩ và hành vi, chắc chắn căn bệnh này sẽ
không thể lây lan thêm. Nhưng diễn đàn chính của hội thảo hầu như không
hề đề cập đến hành vi của con người.
Một hình ảnh ẩn dụ minh họa cho điều này sẽ giúp chúng ta hình dung rõ
hơn những gì đang diễn ra trong câu chuyện buồn trên. Có một đoàn xe
đang lao về phía mỏm đá và chuẩn bị rơi xuống vực. Nhìn thấy trước thảm
họa này, một vị lãnh đạo lập tức hành động. Nhưng thay vì lao về phía
mỏm đá để ngăn các tài xế băng về phía vựa, ông lại ra lệnh cho một đoàn
xe cứu thương trực sẵn ở chân mỏm đá. Tương tự, phần lớn nỗ lực của
chúng ta chỉ nhằm tập trung xử lý hậu quả thay vì phòng chống AIDS.
Chúng ta đã âm thầm chấp nhận bỏ cuộc vì không biết cách thay đổi suy
nghĩ và hành vi của mọi người.
Bạn có thể thấy dấu hiệu đối phó ở khắp nơi. Ví dụ: giải pháp cho vấn đề
nghiện ngập cờ bạc là gì? Các nỗ lực hiện nay đều nhằm vào việc điều chế
thuốc chống nghiện. Bộ phận IT của công ty hoạt động kém hiệu quả? Vậy
hãy tìm nguồn lao động bên ngoài. Chồng/vợ bạn khiến bạn phát điên? Hãy
nhanh chóng tìm đến một cuộc ly hôn hoàn hảo. Chẳng phải những bản
tuyên án vội vàng chính là nguyên nhân thúc đẩy xu hướng quay lại tội ác?
