phục của những người đã hình thành nên hệ thống xã hội của chúng ta. Sự
chế giễu hay ngợi khen, chấp nhận hay chối bỏ, tán thành hay phản đối của
mọi người xung quanh có thể củng cố nhưng cũng có thể phá hủy những nỗ
lực thay đổi của chúng ta mạnh hơn bất cứ thứ gì. Các bậc thầy xoay
chuyển thông minh luôn đánh giá cao sức mạnh tác động tương hỗ của con
người, và thay vì phủ nhận, thất vọng hay công kích điều đó, họ sẽ quay
sang hợp tác với nó.
SỨC MẠNH
Năm 1961, khi nhà tâm lý học Stanley Milgram bắt đầu cuộc tìm kiếm
những công dân Mỹ có xu hướng giống như những kẻ mà xã hội cho là
điên loạn, mù quáng và có vấn đề về tâm lý. Cả thế giới đều ngạc nhiên
trước kết quả mà ông tìm ra. Những điều được khám phá gây choáng váng
đến mức ông bị mọi nguời công kích. Không ai muốn tin dữ liệu nghiên
cứu này.
Vì thấy khó hiểu với những điều xảy ra dưới thời Đức quốc xã, tiến sĩ
Milgram đặc biệt quan tâm đến loại người có thể nhận mệnh lệnh giết chết
bất cứ ai, có thể là bạn hoặc người hàng xóm vô tội. Rất khó có thể tìm thấy
ở ngoại ô Connecticut những kẻ mù quáng đến mức tuân theo những mệnh
lệnh điên rồ dưới cái mác tôn sùng chính trị. Tuy nhiên, Milgram đã quyết
tâm tìm ra vài người và đưa vào nghiên cứu.
Tất nhiên, là nhà nghiên cứu đáng kính, Milgram không thể tạo ra hoàn
cảnh trong đó những người hàng xóm giết hại nhau. Nhưng ông có thể
thuyết phục đối tượng nghiên cứu nghĩ rằng họ đang sắp giết một ai đó,
trong khi thực tế nạn nhân của họ không hề hấn gì. Để tạo ra hoàn cảnh như
vậy, tiến sĩ Milgram cho đăng quảng cáo trên tờ New Heaven (Thiên đường
mới) để tìm kiếm đối tượng tham gia cuộc thí nghiệm kéo dài một giờ đồng
hồ với giá 4,5 đô-la. Những người quan tâm sẽ tới tầng trệt Hội trường
Linsly-Chittenden trong khuôn viên trường Yale. Tại đây, công việc của
mọi người là tham gia nghiên cứu tác động của sự tăng cường tiêu cực
trong học tập.
