động lực nho nhỏ có liên hệ trực tiếp đến hành vi mang tính quyết định, thì
nó có thể mang lại những kết quả đáng kinh ngạc khi phải đương đầu với
những vấn đề nan giải nhất.
Nếu việc bạn làm là đúng đắn, ít sẽ hóa nhiều
Những ví dụ mà chúng tôi đã đưa ra ở trên chứng tỏ một điều rõ ràng,
nếu chúng ta sử dụng phần thưởng, nó không nhất thiết phải quá lớn – ít
nhất là nếu bạn đã có được nền tảng cơ bản với các nguồn tác động trước
đó. Đương nhiên, chúng tôi không khuyến khích việc từ chối thưởng cho
công nhân nếu họ nỗ lực làm việc, hay không nên cho trẻ tiền khi chúng
giúp làm việc nhà. Dẫu vậy, khi bạn muốn sử dụng phần thưởng để giúp họ
định hướng hành vi, hãy nhớ, như một câu châm ngôn, cái quan trọng là
tinh thần chứ không phải giá trị vật chất. Bởi giá trị tinh thần ẩn sau sự
khích lệ vật chất thường mang sức nặng tượng trưng và đại diện cho nhiều
động lực xã hội quan trọng, hơn rất nhiều so với giá trị bề ngoài của phần
thưởng. Vì vậy, khi nghĩ đến việc trao thưởng, hãy để giá trị tinh thần làm
động lực chính thay vì giá trị vật chất.
Hãy xem xét công trình “ngân hàng cho người nghèo” của Muhamad
Yunus. Khi tiến sĩ Yunus tiến hành thành lập cơ quan tài chính để quản lý
số tiền cho tầng lớp lao động nghèo ở Bangladesh vay, ông phát hiện một
số nhân viên trẻ ưu tú của ngân hàng (những người có trách nhiệm đến từng
nhà và gặp gỡ những người dân sống trong điều kiện nghèo khổ) là những
người từng tham gia bạo loạn nhằm lật đổ chính quyền. Nhiều người đã hạ
vũ khí, họ hiểu ra mình có thể làm nên những thay đổi lớn hơn bằng cách
quản lý các khoản vay nhỏ thay vì hy vọng có thể đạt được mục đích thông
qua bạo lực.
Nếu bạn đã đến thăm những nơi các nhân viên trẻ này làm nên điều kỳ
diệu, bạn sẽ bị ấn tượng bởi công việc cao quý của họ. Những người dân
làng từng sống trong cảnh đói khát, con cái họ sinh ra bị tật nguyền do
nguồn nước uống bị nhiễm độc thạch tín. Họ thường chết khi còn rất trẻ.
