Ban lãnh đạo nhà máy hy vọng khi được tận mắt chứng kiến những đối
thủ Nhật Bản làm việc chăm chỉ, các công nhân sẽ thấy rõ mức độ nghiêm
trọng của vấn đề. Còn những công nhân được chọn đi thực tế chỉ nhằm mục
đích duy nhất là vạch trần lời dối trá trơ trẽn. Không thể nào công nhân
Nhật Bản lại có thể làm việc chăm chỉ hơn họ!
Sau 10 phút tham quan nhà máy, nhóm thực tế kết luận những gì họ nhìn
thấy chỉ là bằng chứng giả. Đúng là lúc đó công nhân Nhật Bản đang làm
việc chăm chỉ, nhưng với tốc độ nhanh hơn chỉ vì họ đang bị theo dõi.
Chính từ thực tế đó, không gì có thể thuyết phục những nhóm thực tế tin
rằng đó là một ngày làm việc bình thường.
Đêm hôm đó, nhóm thực tế lập một kế hoạch để chứng minh sự thật. Họ
lẻn vào nhà máy để theo dõi công nhân Nhật Bản làm việc ca đêm. Nhưng
thay vì bắt quả tang đối thủ quanh quẩn và uể oải (như chính họ khi làm ở
Mỹ), họ thấy những công nhân ca đêm làm việc thậm chí còn nhanh hơn cả
những công nhân ca ngày.
Bây giờ, nhóm thực tế đã tin lời đe dọa là có thật. Họ quay trở về với
nhiệm vụ thuyết phục đồng nghiệp rằng nếu không làm việc chăm chỉ hơn,
họ sẽ bị đuổi việc. Nhưng làm thế nào họ có thể thuyết phục được đồng
nghiệp chỉ với bản báo cáo về chuyến đi thực tế đầy ấn tượng?
Tạo ra trải nghiệm thay thế cho trải nghiệm hiện tại. Tạo một trải
nghiệm gián tiếp. Cách duy nhất Bandura có thể thuyết phục bệnh nhân làm
bất kỳ điều gì với một con rắn là tạo một trải nghiệm thay thế. Từ việc quan
sát những gì đã xảy ra với người khác, bệnh nhân có thể thấy trước kết quả.
Không ai nói gì với bệnh nhân và họ cũng không bị yêu cầu phải làm bất cứ
điều gì, nhưng khi quan sát hành động của người khác, họ khám phá ra
chạm vào một con rắn hổ mang cũng không hề nguy hiểm.
Đây là điều mà nhóm thực tế sẽ phải làm đối với đồng nghiệp. Họ phải
từ bỏ ngay ý định sử dụng sức thuyết phục của ngôn từ làm công cụ xoay
chuyển mà nên tạo ra một trải nghiệm gián tiếp cho đồng nghiệp.
