Khi gặp khó khăn, tình trạng thiếu suy nghĩ và thiếu liên hệ càng trở nên
tệ hơn. Khi bị căng thẳng, cảm xúc chiếm ưu thế, khung thời gian của
chúng ta bị co lại nên những giá trị tinh thần càng dễ bị bỏ qua. Câu chuyện
sau đây là một ví dụ, tháng 1 năm 1986, Robert Lund ‒ Phó Giám đốc kỹ
thuật Công ty Morton Thiokol, cùng các nhà khoa học tài ba tham dự một
cuộc họp bàn về việc có nên phóng tàu con thoi Challenger vào vũ trụ hay
không.
Lund là người đàn ông tốt, là con người của gia đình, một người hàng
xóm dễ chịu và một công dân đầy tinh thần xây dựng. Ông trở thành kỹ sư
cao cấp của Thiokol nhờ sự chuyên nghiệp, tận tụy và tính cẩn thận, tỉ mỉ.
Nhưng trong cuộc họp đó, Lund đã cư xử lạ kỳ đến mức khó hiểu. Trước
đó, các nhân viên kỹ thuật đã báo cáo với ông là không ai biết được các
vòng O hoạt động như thế nào ở điều kiện nhiệt độ thấp. Nhiệt độ thấp nhất
trong lần phóng tàu trước là khoảng 12°C. Mọi người đã nghĩ là tàu sẽ
phóng ở 6°C. Nếu vòng O không hoạt động, hậu quả sẽ khôn lường.
NASA yêu cầu những dữ liệu thực tế để chứng minh các vòng O không
hoạt động ở nhiệt độ thấp. Lund phải đưa ra quyết định. Khi ông đang cố
gắng trình bày quan điểm của mình về quyết định sẽ thực hiện thì vị quản
đốc nói với ông: “Hãy bỏ cái mũ kỹ sư xuống và thay bằng cái mũ của nhà
quản lý đi anh bạn”. Thế là một sự kiện đặc biệt xảy ra. Giây phút đó bất
ngờ biến thành giây phút người quản lý đưa ra quyết định. Chỉ với một sự
thay đổi trong lời nói, Lund thật sự biết mình cần thay đổi như thế nào. Vấn
đề về vòng O chỉ là vấn đề dĩ biến của lĩnh vực quản lý và vấn đề bảo đảm
an toàn cho phi hành đoàn không còn là ưu tiên hàng đầu nữa. Lund quyết
định cho phóng con tàu.
Từ những trăn trở đạo đức, Robert Lund đã chệch sang vấn đề mơ hồ
trong quản lý khi ông chìm trong việc phân tích chi tiết các rủi ro. Khi cần
thể hiện cao nhất những hành vi đạo đức thì Lund lại thực hiện nó ở mức
thấp nhất. Tất cả chúng ta đều như vậy. Khi phải đối đầu với giây phút
thách thức khắc nghiệt, thay vì hành động theo các giá trị và nguyên tắc của
bản thân, chúng ta phản ứng theo cảm xúc bằng cách thu hẹp tầm nhìn và
