phương tiện chuyển tải. Dù vậy vẫn có một khác biệt cơ bản giữa bốn phản
ứng đầu với phản ứng cuối cùng. Những phản ứng của Bái hỏa giáo, Do
Thái giáo, Thiên Chúa giáo Nestorian và Thiên Chúa giáo Monophysite
thất bại; còn phản ứng của Hồi giáo thì thành công.
Các tín đồ Bái Hỏa giáo và Do Thái giáo đều cố gắng đấu tranh chống
lại uy lực của nền văn minh Hy Lạp cổ với sự trợ lực từ các tôn giáo đã phổ
biến trong thế giới Syria từ trước khi có sự xâm nhập của nền văn minh Hy
Lạp. Với sức mạnh của Bái Hỏa giáo, người Iran ở lãnh địa phía đông của
nền văn minh Syria đã đứng lên chống lại văn minh Hy Lạp và đánh bật nó,
trong vòng hai thế kỷ kể từ cái chết của Alexander, ra khỏi mọi vùng lãnh
thổ phía đông sông Euphrates. Tuy nhiên đến đó, phản ứng của Bái Hỏa
giáo đã lên đến đỉnh điểm rồi lại thoái trào, kết quả là những vùng còn lại
do Alexander xâm chiếm đã được người La Mã thu hồi về cho nền văn
minh Hy Lạp cổ. Phản ứng của người Do Thái dưới triều Maccabees cũng
không thành công trong nỗ lực hung bạo hơn nhiều nhằm giải phóng quê
hương của họ ở miền Tây nền văn minh Syria, gần Địa Trung Hải, bởi một
cuộc khởi nghĩa từ bên trong. Thắng lợi ngắn ngủi ở vùng Seleucids đã bị
người La Mã trả thù. Trong cuộc đại chiến La Mã - Do Thái từ 66-70, cộng
đồng người Do Thái ở Palestine đã bị nghiền nát, và “cảnh tượng tàn phá
hãi hùng” mà Maccabees đã từng đánh bật khỏi đất thánh, đã quay trở lại
khi Hadrian lập nên ở Jerusalem một khu định cư Aelia Capitolina.
Phản ứng của người Nestoria và Monophysite là những nỗ lực chống
lại văn minh Hy Lạp cổ bằng một loại vũ khí mà nền văn minh xâm lược đã
tự rèn cho bản thân nó từ thứ hợp kim pha trộn giữa văn minh Hy Lạp cổ
và Syria cổ. Trong tôn giáo kết hợp của Thiên Chúa giáo nguyên thủy, cốt
lõi của linh hồn tôn giáo Syria cổ được Hy Lạp hóa đến một mức độ phù
hợp với linh hồn của văn minh Hy Lạp, và do đó không còn phù hợp với
linh hồn của văn minh Syria nữa. Những người “dị giáo” Nestoria và
Monophysite đều nỗ lực “phản Hy Lạp hóa” Thiên Chúa giáo, và cả hai
đều thất bại với tư cách là kẻ chống lại sự xâm nhập của văn minh Hy Lạp
cổ. Thiên Chúa giáo Nestoria bị đẩy lùi một cách nhục nhã qua khỏi bờ
