những điểm đặc biệt của nó mà còn nhận được sự ngưỡng mộ từ Thiên
Chúa giáo đại lục. Điều này được chứng minh qua sự tiếp đón nồng nhiệt,
khi thời kỳ phân ly đã qua, mà các nhà truyền giáo và học giả Ireland nhận
được ở nước Anh và trên đại lục và qua sự háo hức của các sinh viên học
sinh Anh và đại lục đối với các trường của Ireland. Thời kỳ nổi trội của văn
minh Ireland kéo dài từ ngày thành lập trường dòng đại học ở Clonmacnois
ở Ireland vào năm 548 cho tới ngày thành lập tu viện thánh James theo kiểu
Ireland vào năm 1090. Nhưng sự truyền bá văn hóa không phải là hệ quả xã
hội duy nhất của việc nối lại tiếp xúc giữa Cơ Đốc giáo ở đảo và Cơ Đốc
giáo đại lục. Một hệ quả khác là một cuộc đấu tranh quyền lực. Hệ quả này
quyết định nền văn minh tương lai của Tây Âu sẽ phát triển từ một bào thai
Ireland hay La Mã; và trên mặt trận này người Ireland bị đánh bại từ rất lâu
trước khi họ đánh mất uy thế văn hóa của mình.
Cuộc tranh đua được đẩy lên tới đỉnh điểm trong thế kỷ thứ bảy qua
cuộc chiến giữa các môn đồ dòng thánh Augustine ở Canterbury và các
môn đồ dòng thánh Columba ở Iona để giành quyền cải đạo cho người
Ăng-lê ở Northumbria - cuộc đọ sức đầy kịch tính của họ diễn ra trong Đại
hội tôn giáo Whitby (năm 664) và quyết định của vua Northumbria là chọn
thánh Wilfrid, nhà vô địch của La Mã. Chiến thắng của La Mã được ấn
định gần như ngay lập tức khi Theodore xứ Tarsus được phái tới từ đại lục
với tư cách là Tổng giám mục xứ Canterbury để thành lập Giáo hội của
nước Anh theo hệ thống giáo phận La Mã và tòa Tổng giám mục được đặt
ở Canterbury và York. Trong vòng nửa thế kỷ tiếp theo, tất cả các cộng
đồng trên vành đai Celtic - người Pict, người Ái Nhĩ Lan, người xứ Wales,
người Breton và cuối cùng là bản thân người Iona - đều lần lượt chấp nhận
lễ cạo đầu và phương pháp tính ngày lễ Phục sinh của La Mã, vốn đã từng
là những điểm gây tranh cãi quyết liệt ở Whitby. Nhưng vẫn còn những
khác biệt khác vẫn không biến mất hoàn toàn cho tới tận thế kỷ 12.
Kể từ Đại hội tôn giáo Whitby trở đi, nền văn minh Viễn Tây bắt đầu
bị cô lập và suy tàn. Nó đã phải đương đầu với các cuộc tấn công khốc liệt
của người Viking lên đất Ireland trong thế kỷ thứ 9 sau CN, khi không một
