đạo theo Cơ Đốc giáo. Nếu trong cùng giai đoạn này, Muhammad và Umar
trở thành những cái tên được các vua chúa Cơ Đốc Tây phương ưa chuộng,
thì chúng ta có thể kết luận chắc chắn rằng trào lưu mới này báo trước vận
chẳng lành cho nền văn minh Cơ Đốc Tây phương trong cuộc đấu tranh
quyết liệt với nền văn minh Hồi giáo.
Trong các vương quốc của người Scandinavia là Nga, Đan Mạch và
Na Uy, tình trạng cải đạo sang Cơ Đốc giáo diễn ra tràn lan trên số đông
dân chúng bởi sắc lệnh chuyên quyền của ba vị hoàng tử người Scandinavia
trị vì cùng thời vào gần cuối thế kỷ thứ mười. Ở Na Uy, lúc đầu đã xảy ra
một cuộc phản kháng dữ dội, nhưng ở Đan Mạch và Nga sự thay đổi được
chấp nhận với tính thụ động rõ ràng. Và như vậy, xã hội Scandinavia không
chỉ bị chinh phục mà còn bị chia cắt, một phần cho xã hội Cơ Đốc Chính
thống, vốn đã dự phần trong cuộc tấn công của người Viking, cũng như
trong cuộc phản công tôn giáo và văn hóa theo sau.
“Các sứ thần hoặc thương nhân [vương quốc Scandinavia] của Nga
thường so sánh sự sùng bái các tượng thần bằng gỗ với sự mê tín thanh nhã
của Constantinople. Họ nhìn ngắm một cách ngưỡng mộ mái vòm nhà thờ
thánh Sophia: những bức tranh sống động vẽ các thánh thần và các thánh tử
đạo, số lượng các bệ thờ, số lượng và lễ phục của các tu sĩ, vẻ hoành tráng
và trật tự của các buổi lễ; họ được khai sáng bởi không khí yên tĩnh trang
nghiêm và những bài thánh ca du dương; và không khó khăn gì để thuyết
phục họ rằng có một dàn hợp xướng của các thiên thần giáng thế mỗi ngày
từ trên thiên đàng để góp phần làm tăng thêm lòng mộ đạo của các tín đồ
Cơ Đốc giáo”.
Cuộc cải đạo của chính bản thân Iceland theo sau gần như lập tức
trong năm 1000, và đó là khởi điểm của sự kết thúc nền văn minh Iceland.
Thực tế là các học giả Iceland về sau đã chuyển các câu chuyện kể dân gian
Saga thành các bản ghi chép, sưu tập thơ Eddic và tạo ra các bản tóm tắt cổ
điển của thần thoại Scandinavia, bảng phả hệ và luật lệ đều được cung cấp
những di sản của một người Cơ Đốc giáo như một thành viên của nền văn
minh Bắc Âu; họ thực hiện công việc của mình trong khoảng từ 150 tới 250
