chế xã hội mới phát hiện của hệ thống công nghiệp và nền dân chủ sẽ được
sử dụng trong nhiệm vụ vĩ đại là tổ chức thế giới Tây phương thành một xã
hội toàn cầu, hay chúng ta đang hướng sức mạnh mới vào sự hủy diệt chính
mình?
Một hình thức có lẽ đơn giản hơn của tình trạng tiến thoái lưỡng nan
này đã từng ám ảnh các vua chúa trị vì Ai Cập cổ đại. Khi những người tiên
phong của nền văn minh Ai Cập đáp trả thành công trước thách thức tự
nhiên đầu tiên của họ; đó là nước, đất và hệ thực vật của vùng thung lũng
hạ sông Nile đã quy phục trước ý muốn của con người, thì vị vua và chúa tể
của đất và người Ai Cập tự hỏi rằng ông sẽ sử dụng hệ thống phi thường
đang có sẵn trong tay ông sẵn sàng đáp ứng ý muốn của mình như thế nào.
Đó là một thách thức về mặt đạo đức. Liệu ông có sử dụng sức mạnh của
thiên nhiên và sức mạnh của con người dưới sự điều khiển của mình để làm
giàu cho các thần dân của ông? Liệu ông có thể dẫn dắt họ tiến lên cao và
về phía trước để đạt tới mức độ hạnh phúc mà mới chỉ có nhà vua và số ít
tướng lĩnh của ông đạt được? Liệu ông sẽ đóng vai trò anh hùng trong vở
kịch kể chuyện thần Prometheus đem ngọn lửa thiêng soi rọi cho loài người
hay vai trò hung bạo của thần Zeus? Chúng ta đã biết câu trả lời. Ông đã
cho xây các kim tự tháp; và các kim tự tháp đã biến những kẻ thống trị
chuyên chế thành bất tử, không phải như những vị thánh sống mà là những
kẻ hút máu nhân dân. Tiếng xấu của họ đã đi vào văn học dân gian Ai Cập
khi họ được nhắc tới trong các trang sách bất hủ của Herodotus. Như một
sự báo ứng cho lựa chọn lầm đường lạc lối của họ, thần chết đã đặt bàn tay
băng giá của mình lên nền văn minh đang phát triển này đúng vào thời
điểm thách thức kích thích sự phát triển của nó chuyển từ bên ngoài vào
bên trong. Trong tình huống gần như tương tự của xã hội chúng ta ngày
nay, khi thách thức của hệ thống công nghiệp được chuyển từ lĩnh vực kỹ
thuật sang đạo đức, kết quả cuối cùng vẫn chưa thể biết được, do phản ứng
đáp trả của chúng ta trước tình huống mới vẫn chưa được quyết định.
Tuy nhiên, chúng ta đã đến được cột mốc cuối cùng trong luận điểm
của phần này. Chúng ta kết luận rằng một chuỗi phản ứng đáp trả thành
