trung bình phổ biến, nó sẽ gần như tự động trở thành chủ thể hứng chịu áp
lực từ mọi chính quyền địa phương khác; và một trong các quy tắc của luật
cân bằng lực lượng là áp lực luôn đạt cực đại tại trung tâm của nhóm chính
quyền địa phương và cực tiểu tại đường biên.
Tại khu vực trung tâm, bất kỳ một động thái của bất kỳ một chính
quyền địa phương nào nhằm tự mở rộng phạm vi của mình đều bị theo dõi
một cách ghen tị và chống trả một cách khéo léo bởi tất cả các láng giềng
của nó, và chủ quyền của vài dặm vuông đất cũng trở thành chủ đích của
những cuộc tranh dành quyết liệt nhất. Ngược lại, ở khu vực đường biên, sự
cạnh tranh là rất yếu ớt và những nỗ lực nhỏ cũng đem lại kết quả to lớn.
Thực tế là Hoa Kỳ có thể bành trướng một cách dễ dàng từ Đại Tây Dương
đến tận Thái Bình Dương, và nước Nga có thể mở rộng từ biển Baltic tới
Thái Bình Dương, trong khi tất cả mọi nỗ lực của Pháp hoặc Đức đều
không đủ để kiểm soát được Alsace hoặc Posen mà không bị thách thức.
Hiện tượng của nước Nga và Hoa Kỳ so với các chính quyền quốc gia
Tây Âu già cỗi và chật chội ngày nay là sự lặp lại hiện tượng diễn ra hơn
bốn trăm năm trước, khi so sánh các cộng đồng Tây Âu lúc ấy còn rất trẻ
trung – một nước Pháp bị “Ý hóa” về mặt chính trị bởi vua Louis XI, một
Tây Ban Nha bị “Ý hóa” về chính trị bởi Ferdinand xứ Aragon và một nước
Anh bị “Ý hóa” về chính trị bởi những vị vua đầu tiên của triều đại Tudor –
với các chính quyền thành phố của nước Ý như Florence, Venice và Milan.
Qua so sánh, chúng ta có thể thấy rằng, cuộc thoái lui của người
Athens trong các thế kỷ thứ tám, bảy và sáu trước CN, và cuộc thoái lui của
người Ý trong các thế kỷ 13, 14 và 15 sau CN thể hiện một sự tương đồng
mạnh mẽ. Cả hai cuộc thoái lui, xét trên bình diện chính trị, đều triệt để và
liên tục. Trong cả hai trường hợp, thiểu số tự cách ly đều tập trung hết năng
lượng của nó để tìm kiếm một giải pháp cho vấn đề đang đe dọa toàn xã
hội. Và trong cả hai trường hợp, lực lượng thiểu số sáng tạo đều trở về, lúc
thời cơ đã chín muồi, khi hoạt động sáng tạo của nó đã được hoàn tất với xã
hội mà nó đã tạm thời từ bỏ, và gây ảnh hưởng lên toàn bộ cơ thể xã hội đó.
Hơn nữa, những vấn đề mà Athens và nước Ý đã giải quyết trong thời gian
