Trong quá trình suy tàn và sụp đổ của xã hội Trung Quốc cổ đại,
“chiến thắng của người rợ và tôn giáo” được đại diện bởi sự thành lập
những chính quyền của người du mục Á–Âu, thừa kế chính quyền trung
ương Trung Hoa cổ đại ở đồng bằng Hoàng Hà vào khoảng năm 300, và
bởi những cuộc xâm lấn đồng thời của Phật giáo Đại thừa, một trong những
tôn giáo của tầng lớp bị trị nội địa ở những vùng lãnh thổ phía tây bắc của
xã hội Trung Hoa cổ. Nhưng những chiến thắng này, cũng như những chiến
thắng của “người rợ và tôn giáo” trước Đế chế La Mã, chỉ là thắng lợi của
các tầng lớp bị trị ngoại lai và nội địa của xã hội đang hấp hối, và chúng
chẳng đóng vai trò gì hơn là chương cuối của toàn bộ câu chuyện. Bản thân
chính quyền trung ương Trung Hoa cổ là đại diện cho một nỗ lực tập hợp
xã hội sau thời kỳ loạn lạc, trong đó cơ thể xã hội Trung Hoa bị phân rã
thành từng mảnh nhỏ qua cuộc chiến tranh “huynh đệ tương tàn” giữa một
số chính quyền địa phương trước đó đã cấu tạo nên xã hội Trung Hoa. Thời
điểm định mệnh tương ứng với năm 431 trước CN của xã hội Hy Lạp là
năm 479 trước CN, thời điểm được xem là khởi đầu của giai đoạn thường
được gọi là thời “Chiến Quốc”. Tuy nhiên, có lẽ thời điểm quy ước này trễ
hơn khoảng 250 năm so với sự kiện thực, và được chọn làm thời điểm khởi
đầu của “thời kỳ loạn lạc” của xã hội Trung Hoa cổ đại đơn giản vì đó cũng
là thời điểm Khổng Phu Tử qua đời.
Đối với xã hội Syria cổ, khi khảo sát thời kỳ “thu muộn” dưới vương
triều Abbasid ở Baghdad và chứng kiến “chiến thắng của người rợ và tôn
giáo” qua những cuộc xâm lược của người du mục Thổ Nhĩ Kỳ và cuộc cải
đạo của họ sang Hồi giáo bản xứ, chúng ta cần nhớ lại một điểm đã vạch ra
từ trước trong nghiên cứu này. Đó là quá trình suy tàn và sụp đổ đã tạm thời
ngừng lại trong vòng một nghìn năm do cuộc xâm lấn của nền văn minh Hy
Lạp, và rằng vương triều Abbasid chỉ đơn thuần tiếp nối xâu chuỗi lịch sử
Syria cổ tại nơi mà Đế chế Achaemenid đã bỏ dở vào thế kỷ thứ tư trước
CN. Do đó chúng ta phải đưa cuộc điều tra của mình lùi về thời kỳ loạn lạc
của xã hội Syria trước khi Cyrus mở đầu Đế chế Achaemenid.
