Điều gì đã gây nên sự suy tàn của một nền văn minh, vốn đã chứng
minh được thiên tài sáng tạo và thể hiện được sức sống của nó trong suốt
thời kỳ phát triển (đã trình bày vắn tắt ở phần trước) qua ba khám phá tuyệt
diệu về đơn thần giáo, bảng chữ cái và Đại Tây Dương? Nếu chỉ nhìn
thoáng qua, dường như cuối cùng chúng ta cũng gặp một ví dụ chắc chắn
về một nền văn minh bị hạ bệ bởi ảnh hưởng của thế lực con người từ bên
ngoài. Chẳng phải nền văn minh Syria đã sụp đổ dưới cơn mưa đòn nhừ tử
của chủ nghĩa quân phiệt Assyria trong những thế kỷ thứ chín, tám và bảy
trước CN đó sao? Vẻ bề ngoài là như vậy; nhưng sự khảo sát tường tận hơn
cho thấy rằng, khi người Assyria tiến xuống như con sói tiến vào chuồng
cừu, thì thế giới Syria đã là một chuồng cừu vô chủ. Nỗ lực trong thế kỷ
thứ 10 trước CN nhằm thống nhất bằng phương tiện chính trị các nhóm
người Do Thái, Phoenicia, Aramean và Hittite phân bố ở khu vực kênh đào
nối liền hai thế giới Babylon và Ai Cập, dưới quyền lãnh đạo của người Do
Thái, đã thất bại; và kết quả là, cuộc chiến tranh huynh đệ tương tàn bùng
nổ trong lòng xã hội Syria đã tạo cho người Assyria cơ hội của họ. Sự sụp
đổ của nền văn minh Syria đã được hẹn giờ, không phải từ lần đầu tiên
Asshurnazirpal vượt sông Euphrates vào năm 876 trước CN, mà là khi đế
chế của vua Solomon tan rã sau cái chết của người đã khai sinh ra nó vào
năm 937 trước CN.
Tương tự, người ta thường cho rằng nền văn minh Cơ Đốc Chính
thống với hiện thân chính trị “Byzantine” của nó – chính “Đế chế La Mã
Tây phương” này là một đoạn kết dài dòng của Gibbon – đã bị người Thổ
Nhĩ Kỳ Ottoman tiêu diệt. Người ta cũng thường nói thêm rằng, những
người Thổ Hồi giáo này chỉ giáng đòn kết liễu vào một xã hội đã bầm dập
nghiêm trọng dưới sự xâm lấn của nền văn minh Cơ Đốc Tây phương,
ngụy trang dưới cái tên cuộc Thập tự chinh thứ tư, đã khiến cho đất
Byzantium không có bóng dáng của Hoàng đế Byzantine trong hơn nửa thế
kỷ (1204-1261). Nhưng cuộc đột kích của người Latinh này, cũng như
những người kế vị Thổ Nhĩ Kỳ của họ, có nguồn gốc từ bên ngoài đối với
xã hội nạn nhân của nó; và, nếu hài lòng chấm dứt cuộc điều tra ở đây,
