Giờ đây chúng ta phải xét đến một câu hỏi, đâu là dấu ấn cuối cùng
của xã hội chưa định danh trong đó “vương triều Abbasid của Baghdad” đã
đóng vai trò cuối cùng trên vũ đài chính trị, tương tự như vai trò của Đế chế
La Mã trong xã hội Hy Lạp cổ? Nếu lần ngược dòng lịch sử kể từ “vương
triều Abbasid”, liệu chúng ta có tìm thấy hiện tượng tương đồng với thời kỳ
loạn lạc mà chúng ta đã phát hiện là giai đoạn áp chót của xã hội Hy Lạp
cổ hay không?
Câu trả lời là không. Sau “vương triều Abbasid của Baghdad”, chúng
ta thấy có vương triều Umayyad của Damascus. Bên cạnh đó, ta thấy 1000
năm xâm nhập của xã hội Hy Lạp cổ bắt đầu với sự nghiệp của Alexander
ở Macedon trong nửa cuối thế kỷ thứ tư trước CN, tiếp theo là nền quân
chủ Hy Lạp Seleucia ở Syria, chiến dịch của người Pompey và cuộc chinh
phạt của người La Mã, và chỉ kết thúc với cuộc phục thù Đông phương của
các chiến sĩ Hồi giáo cổ đại trong thế kỷ thứ 7 sau CN. Các cuộc chinh phạt
của người Ả Rập Hồi giáo cổ xưa có vẻ như để đáp lại, theo nhịp điệu của
lịch sử, những cuộc chinh phạt của Alexander. Chúng cũng thay đổi bộ mặt
thế giới trong vòng khoảng 6-7 năm, nhưng thay vì đổi mới, chúng lại biến
nó trở lại thành một thứ tương tự như tình trạng trước kia. Giống như cuộc
chinh phạt của người Macedon, bằng cách lật đổ Đế chế Achaemenid (còn
gọi là Đế chế Ba Tư của Cyrus và những người thừa kế), nó đã chuẩn bị
một mảnh đất màu mỡ cho hạt giống của xã hội Hy Lạp cổ, cuộc chinh phạt
của người Ả Rập cũng mở đường cho người Umayyad, và sau họ là người
Abbasid, tái lập một chính quyền trung ương tương đương với Đế chế
Achaemenid.
Nếu đặt bản đồ của cả hai đế chế chồng lên nhau, chúng ta sẽ cảm
thấy ấn tượng trước sự tương đồng của các đường nét tương ứng giữa
chúng. Sự tương đồng không chỉ về mặt địa lý mà còn mở rộng đến phương
pháp cai trị và thậm chí đến những hiện tượng đặc biệt hơn của xã hội và
đời sống tâm linh. Chúng ta có thể minh họa chức năng lịch sử của vương
triều Abbasid bằng cách mô tả nó như một sự tái hợp và nối tiếp Đế chế
Achaemenid - sự tái hợp của một cơ cấu chính trị đã bị phá hủy do tác động
