Phục hưng. Phương pháp điều chỉnh dễ hơn cả là thông qua sự kích động
chế độ quân chủ biến thành chuyên chế hoặc chuyên quyền mà nhiều bang
ở nước Ý đã không chống đỡ nổi. Phương pháp tuy khó nhưng hiệu quả
hơn là tác động làm cho các quốc hội ở vương quốc bên kia núi Alps thành
cơ quan chính quyền đại nghị hiệu quả chẳng kém gì chế độ chuyên quyền
ở Ý ngày nay, đồng thời cung cấp trên phạm vi quốc gia biện pháp tự trị tự
do không thua gì thể chế tự trị của các thành phố độc lập có chủ quyền ở Ý.
Chính nước Anh đã đạt được sự điều chỉnh hài hòa nhất và đi tiên
phong, tức là thiểu số sáng tạo trong chương tiếp theo của lịch sử phương
Tây, vì nước Ý đã đi trước rồi. Dưới vương triều Tudor, nền quân chủ bắt
đầu phát triển thành chế độ chuyên quyền. Dù có đúng như thế, nó cũng sẽ
không hài hòa được nếu thiếu đi hai cuộc cách mạng được tiến hành một
cách kiềm chế và đúng mức. Ở Pháp, xu hướng chuyên quyền kéo dài lâu
hơn nhiều và đi xa hơn nhiều, và kết quả là một cuộc cách mạng mãnh liệt
hơn nhiều, dẫn đến giai đoạn mất ổn định chính trị chưa biết lúc nào sẽ kết
thúc. Ở Tây Ban Nha và Đức, xu thế tiến tới chế độ chuyên quyền vẫn tiếp
tục đến ngày nay, và do đó, các phong trào phản dân chủ cũng diễn ra quá
chậm chạp so với bao rắc rối đã trình bày trong mục trước của chương này.
Tác động của cuộc cách mạng Solon lên các chính quyền thành phố
Hy lạp
Hiệu quả chính trị ở Ý tác động lên các nước bên kia núi Alps ở giai
đoạn chuyển tiếp từ chương hai sang chương ba trong lịch sử phương Tây
có nét tương đồng với hiệu quả kinh tế đạt được ở một số nước trong thế
giới Hy Lạp vào thế kỷ 7 và 6 trước CN, khi chúng đang chịu áp lực của
vấn đề dân số. Hiệu quả kinh tế mới mẻ này không bó hẹp ở Athens, mà
còn tác động lên chính trị của các nước khác lẫn toàn bộ hệ thống đô thị –
quốc gia độc lập ở Hy Lạp.
Chúng ta đã mô tả nền kinh tế này là một sự chuyển hướng mới, có thể
gọi là cuộc cách mạng Solon. Về bản chất, nó là sự thay đổi từ phương thức
trồng trọt tự cung tự cấp sang trồng trọt thu hoa lợi cùng với việc phát triển
công thương nghiệp. Giải pháp cho vấn đề kinh tế làm nảy sinh hai vấn đề
