minh đang phát triển, nội thổ sẽ được vùng đệm rộng lớn che chở. Ngược
lại, khi nền văn minh sụp đổ và rơi vào phân hóa, và khi mối thù địch giữa
thiểu số thống trị với tầng lớp bị trị ngoại quốc đã lắng xuống thành chiến
tranh hầm hào, chúng ta thấy vùng đệm biến mất. Chuyển tiếp về mặt địa lý
từ văn minh sang tình trạng man rợ giờ đây không còn từ từ nữa mà rất đột
ngột. Vùng đệm được thay bằng chiến tuyến. Qua chiến tuyến này, thiểu số
thống trị và tầng lớp bị trị ngoại quốc đối đầu với nhau bằng vũ lực; và
chiến tuyến này là rào chắn mọi trao đổi mang tính xã hội ngoại trừ kỹ
thuật quân sự – hàng hóa trao đổi dành cho chiến tranh chứ không phải
dành cho hòa bình giữa người cho và người nhận.
Hiện tượng xã hội đi theo sau khi cuộc chiến này lắng dịu dọc chiến
tuyến sẽ còn thu hút sự chú ý của chúng ta.
cho thấy cán cân lực lượng chắc chắn nghiêng theo hướng có lợi cho người
rợ.
Trường hợp của Hy Lạp
Giai đoạn phát triển của lịch sử Hy Lạp là minh họa phong phú về
vùng đệm bao bọc nội thổ của nền văn minh đang phát triển mạnh. Về phía
lục địa châu Âu, tinh hoa của thần Hellas được che chở đến Thessaly và
Aetolia, đến phiên những vùng này được Macedonia và Epirus che chở
khỏi tình trạng man rợ của Thrace và Illyria. Về phía Tiểu Á, Caria, Lydia,
và Phrygia đại diện cho những vùng mang nét Hy Lạp giảm dần ở nội địa
của các thành phố Hy Lạp dọc bờ biển châu Á. Ở biên giới châu Á này,
chúng ta thấy văn hóa Hy Lạp hớp hồn người rợ xâm lược ngay từ lần đầu
tiên. Sức ảnh hưởng này mạnh tới mức xung đột giữa người thân Hy Lạp
và người chống Hy Lạp được đưa lên hàng đầu trên chính trường Lydia; và
cho dù đánh bại Pantaleo (người ủng hộ Hy Lạp và khao khát lên làm vua
Lydia), Croesus (người theo phe chống Hy Lạp) vẫn quá bất lực trước trào
lưu thân Hy Lạp tới mức ông nổi tiếng là thần bảo hộ của các đền thờ Hy
Lạp.
Ngay cả trong nội địa ngoại quốc, các mối quan hệ hòa bình và
chuyển tiếp dần hình như đã thành quy luật. Văn hóa Hy Lạp lan nhanh ở
