ra “dòng giống” của mình trong số các bạn học mặc đồng phục. Người cha
ưa trêu ghẹo đã thận trọng áp dụng biện pháp sáng suốt của Commodus,
anh để ý cách đội nghiêng ngang tàng của những chiếc mũ nỉ, và những
chiếc khăn quàng cổ bình dân được xếp khéo léo để che kín cổ áo trắng.
Đây là bằng chứng cho thấy phong cách “bình dân” rất hợp thời trang. Và,
khi đã xác định rõ gió thổi theo chiều nào, những chuyện tầm phào đối với
nhà văn châm biếm có thể trở thành một đề tài nghiêm túc của nhà sử học.
Khi chuyển từ quá trình bình dân hóa của tầng lớp thiểu số thống trị
thông qua sự giao thiệp hòa bình với tầng lớp bị trị bên trong sang phân
tích quá trình man rợ hóa của tầng lớp thiểu số thống trị thông qua xung đột
vũ trang với tầng lớp bị trị bên ngoài, chúng ta thấy cốt truyện của cả hai
vở kịch đều mang cùng một cấu trúc chung. Trong trường hợp thứ hai cảnh
nền sân khấu là một biên giới quân sự – đường ranh giới của một chính
quyền trung ương – ở đó chúng ta thấy tầng lớp thiểu số thống trị và tầng
lớp bị trị bên ngoài đang đối đầu với nhau một cách hết sức thù địch khi
màn được kéo lên. Khi vở kịch tiếp diễn, khoảng cách giữa hai bên dần
được thu ngắn lại, nhưng không phải để đem lại hòa bình; và khi chiến
tranh bùng nổ liên miên, thời gian luôn luôn đứng về phía người rợ, cho
đến khi họ chọc thủng được phòng tuyến và tràn vào vùng lãnh địa vẫn
được tầng lớp thiểu số thống trị bảo vệ.
Ở hồi thứ nhất, người rợ thâm nhập vào thế giới của tầng lớp thiểu số
thống trị trong vai trò con tin hoặc người làm thuê, và trong cả hai vai trò
anh ta đều tỏ ra rất ngoan ngoãn và dễ bảo. Sang hồi thứ hai, anh ta đến với
tư cách một kẻ cướp không mời mà đến, và cuối cùng anh ta định cư như
một người thực dân hoặc một kẻ chinh phạt. Như vậy, từ hồi thứ nhất sang
hồi thứ hai, ưu thế quân sự đã được chuyển sang tay người rợ, và việc
chuyển quyền lực, danh tiếng, và cả vương quốc từ tay tầng lớp thiểu số
thống trị sang tay người rợ đã gây ra một tác động sâu sắc lên “cung cách”
của tầng lớp thiểu số thống trị. Giờ đây, tầng lớp này phải cố gắng đoạt lại
vị thế quân sự và chính trị của mình bằng cách dần dần học theo người rợ;
và sự bắt chước nhất định là hình thức tâng bốc chân thành nhất.
