CHUYỆN QUỐC VƯƠNG HOCMÔ, BIỆT DANH
NHÀ VUA KHÔNG PHIỀN NÃO
Cách đây năm năm, tôi nảy ý muốn đi du lịch. Tôi xin phép phụ vương
tôi, hồi ấy người đang tại vị, tôi xin khẩn khoản quá khiến người cuối cùng
chấp nhận. Người cho lập một đoàn tuỳ tùng thật đông đảo, vừa để bảo đảm
an toàn cho tôi, vừa để tôi xuất hiện tại nước ngoài một cách đàng hoàng,
xứng đáng với vai vế của mình. Cha tôi sai mở kho tàng, xuất ra bao nhiêu
tiền bạc chuẩn bị cho tôi, lại ban cho vô vàn ngọc ngà châu báu mang theo
người. Phụ vương tôi dặn: “Một vị hoàng tử bất kỳ đi qua chốn nào, đều phải
để lại ở đấy dấu ấn về sự huy hoàng và lòng hào hiệp của mình. Không thể
hành xử như một người dân bình thường được. Ta muốn hoàng tử mỗi lần
chi tiêu phải tiêu tiền vàng cả vốc. Dân chúng loá mắt vì tính tình phóng
khoáng ấy, sẽ nghĩ hoàng tử có thêm cả những đức tính mà trời không phú
cho chàng.”
Vậy là tôi rời kinh thành Astrakhan với một đoàn tuỳ tùng thật sang trọng.
Chúng tôi vượt sông Vônga, qua sông Giaich rồi đi ven biển Caspi, đến
thành phố Jengikun. Từ đấy chúng tôi đến Giun, rồi đến Caracu, từ đây đoàn
đi tiếp sang thành phố Otra. Tôi không quên lời phụ vương tôi dặn. Bất kỳ
đến đâu, tôi cũng chi tiêu rất hào phóng. Tóm lại, tôi đáp lại một cách huy
hoàng mỗi khi được người khác đón tiếp, tôi thưởng công hết sức trọng thị
những việc nhỏ nhặt người ta làm giúp mình. Nhờ tiêu xài như vậy, tôi nổi
tiếng là một hoàng tử trăm phần hoàn hảo.
Trong số các triều thần nước Xiêcca phụ vương phái đi theo giúp việc, có
một vị làm nhiệm vụ sư phó của tôi, mà tôi đặc biệt quý trọng. Tên ông ấy là
Huxêin. Đấy là một người tài cao học rộng, nhưng điều có lẽ đặc biệt làm tôi
hết sức thích ông, là ông bao giờ cũng thuận theo mọi ý muốn của tôi. Ông ta
không xử sự như một ngài ngự sử lúc nào cũng chỉ xét nét, can ngăn. Tôi
vừa ngỏ ý muốn, ông đã tận tuỵ chấp hành ngay, thậm chí có khi ông còn
đón trước sở thích của tôi để tìm cách làm cho tôi vui lòng, không chờ phải
nói ra. Tôi tin cậy ông tới mức không có điều riêng tư nào tôi chẳng tâm sự
với ông.
Đến thành phố Otra, một hôm tôi bảo ông:
- Ông Huxêin à, đi du hành theo kiểu vua chúa này, tôi chán ngấy. Tôi
chẳng được hưởng những lạc thú mà người dân thường vẫn có nhân những
chuyến đi chơi xa. Tôi đành bỏ qua không được xem bao nhiêu thứ, do
vướng chân bởi tước vị cao quý nên không có cách sao thoả mãn sự hiếu kỳ.
Tôi muốn người ta nhìn tôi như một người dân thường. Tôi muốn đi sâu tìm
hiểu những hoàn cảnh khó khăn nhất, được nghe dân chúng nói ra ý nghĩ thật
