NGHÌN LẺ MỘT NGÀY - Trang 23

người kể chuyện. ông không mấy thích nàng Sêhêrazat bởi cho nàng kể
chuyện nhằm giữ mạng sống của mình hơn tìm cách thuyết phục bạo chúa
Saria, giúp ông nhận ra các đức tính của người phụ nữ. ông nói rõ mình quý
bà nhũ mẫu hơn do tính nhân văn đậm đà ở bà. Thật ra, không hoàn toàn
như vậy. Tác động của các truyện cổ thông qua những tình tiết phong phú
và bất ngờ không nhất thiết lúc nào cũng bộc lộ cho người nghe thấy rõ
mục đích bên trong của chuyện. Dù sao, hiệu quả hai người kể chuyện
mang lại đều tốt đẹp như nhau. Nhiều nhà nghiên cứu còn chứng minh việc
nàng công chúa nước Casơmia qua khỏi cơn stresslà Có Cơ sở y học và lịch
sử. Thời trung cổ ở Ba Tư vốn lưu truyền khá rộng rãi cách chữa bệnh bằng
tâm lý, từ nền y học cổ truyền ấn Độ truyền sang.
Cấu trúc của bộ Nghìn lẻ một đêm dường như có phần chặt chẽ và nhất
quán hơn bộ Nghìn lẻ một ngày. Các truyện kể xen kẽ nhau rất biến hoá,
đưa người nghe từ thành phố Cai ro bên bờ sông Nín và kinh đô Batđa bên
dòng Tigris trên vùng châu thổ phì nhiêu giữa hai con sông (Lường Hà)
ngược lên sa mạc khô cằn Trung á, sang lục địa Trung Hoa mênh mông và
bờ biển Inđônêxia cách trở, có khi xuống tận âm ti. Tựu trung có thể phân
thành ba chùm rõ rệt:
Chùm đầu gồm các truyện Abucaxem Basri, Ruvansat và Sêhêristani, tể
tướng Caversa, vua Tây Tạng và công chúa Nai man, Cướp và Đilara,
hoàng tử Fađala, Calap và Turanđoc. Những chuyện ấy xen kẽ vào nhau và
sau mỗi truyện những người nghe có cuộc trao đổi về những đức tính cũng
như khiếm khuyết của các nhân vật.
Chùm thứ hai có các truyện vua Bêrêtđin-lôlô và tể tướng, Antamuc và
Zêlica, Sêyp-en-muluc và Bêđy-an- Giê man, Malec và Sirin, Nhà vua
không phiền não, Avixen, cùng hai Chuyến phiêu lưu của người du hành vĩ
đại Abunphauari. Chùm này xoay quanh ba nhân vật trung tâm; quốc
vương Đamat cùng vị tể tướng và quan đại thần tin cẩn của mình. Quây
quần chung quanh là nhiều nhân vật khác họ gặp trên đời. Chùm truyện này
ngoài ý nhấn mạnh tính thủy chung trong tình yêu, còn có một ý tứ quán
xuyến nữa là, người đời chẳng có ai đạt được hạnh phúc lâu dài và trọn vẹn
bao giờ.