François Pétis De La Croix
Nghìn lẻ một ngày
Dịch giả: Phan Quang
LỜI TỰA
Chúng tôi có được những truyện kể này nhờ tu sĩ Moclet(l), người mà
nước Ba Tư tôn vinh là một trong những nhân vật vĩ đại của xứ sở họ. Ngài
là vị Trưởng các giáo sĩ thành phố Ispahan. Ngài có mười hai đệ tử cùng
bận những tấm áo chùng bằng len trắng giống như nhau.
Các vị quý tộc cũng như dân chúng ai cũng đặc biệt sùng kính ngài vì ngài
là hậu duệ trực hệ của đức Mahômêt; mọi người đều cảm thấy ngại ngùng
khi đứng trước mặt ngài bởi ngài là một nhà truyền giáo uyên thâm. Ngay
bản thân quốc vương Sat-xôliman cũng trọng vọng ngài tới mức mỗi lần
tình cờ gặp ngài trên đường, vua đều vội vã xuống ngựa và tiến đến hôn đôi
bàn đạp bộ yên cương của ngài.
Thời còn trẻ tuổi, tu sĩ Moclet đã nghĩ tới chuyện dịch ra tiếng Ba Tư
những hài kịch ân Độ từng được chuyển ngừ sang tất cả mọi ngôn ngữ
Đông phương; ngay trong Thư viện của Hoàng gia ta cũng có lưu trữ một
bản dịch tiếng Thổ Nhĩ Kỳ mang nhan đề Al-farage badal- shidda, có nghĩa
là Niềm vui sau nỗi buồn. Nhưng nhà dịch giả tiếng Ba Tư ấy lại muốn
công trình mình mang tính độc đáo, ngài đã chuyển các hài kịch ân Độ
thành dạng truyện kể và đặt tên là Hezaryec, tức Nghìn lẻ một ngày Ngài ký
thác bản viết tay của mình cho ông Pétisde La Croix là người từng giao du
thân thiết với ngài tại thành phố Ispahan năm 1675, thậm chí còn cho phép
ông được sao chép lấy một bản.
Thoạt nghe tưởng như bộ Nghìn lẻ một ngày chúng là gì khác ngoài một
bản rập theo khuôn mẫu bộ Nghìn lẻ một đêm . Quả vậy, hai bộ sách cùng
chung một hình thức. Tuy nhiên.ý đồ của.hai bộ. truyện lại có sự.trái
ngược, giống như đầu đề củachúng. Nghìn lẻ một đêm là câu chuyện một
nhà vua căm ghét đàn bà, còn Nghìn lẻ một ngày lại là câu chuyện .một
nàng công chúa ác cảm với. đàn ông.
Cũng có thể nghĩ bộ truyện nàygợi ý để sángtác nên bộ truyện kia; song
