NGHÌN LẺ MỘT NGÀY - Trang 542

mới được ông cho phép.
Như vậy là Canzat tự ý mình không muốn sống nữa - Ông Habib nói tiếp, -
Có thể nàng tin như tất cả các bà phụ nữ khác, tự nguyện chết theo chồng
để tỏ lòng chung thủy sẽ đời đời vinh hiển nơi cõi vĩnh hằng. Mặt khác, các
bà thường dễ bị mê hoặc trước sự tôn vinh thờ phụng của nhân dân đối với
các vị tiết phụ chịu chết theo chồng như cung cách ấy. Trên thực tế nhân
dân ở đây suy tôn các bà ấy lắm, người ta còn tạc tượng họ và thờ trong các
chùa. Tóm lại, những bà qua đời theo lối ấy được kính như thần thánh và có
lẽ đấy là điều khuyến khích họ khăng khăng đòi chết theo chồng không nề
hà đau đớn gian nan.
NGÀY THỨ MỘT TRĂM BẢY MƯƠI SÁU.

Những nhận xét của ông Habib gợi trong lòng tôi nhiều suy tư khác nữa.
Tôi hình dung nếu quả nàng Canzat yêu tôi tha thiết như tôi yêu nàng, nàng
đã không tự thiêu nhanh chóng như vậy. Ít nhất trước đó nàng cũng cố một
lần nữa đề nghị tôi kết hôn với những điều kiện nàng từng đưa ra lần trước
và tôi đã khước từ, như vậy đâu có mất gì. Đáng ra nàng nên thử thách tôi
lần nữa, và khiến cho tôi lại phải bối rối rồi chẳng biết đáp thế nào.
Tôi có khá nhiều lý do để tự an ủi về cái chết của nàng Canzat, dù không
thể nghĩ đến nàng mà không đau khổ. Tôi nói với ông Habib:
- Thưa ngài, đáng ra tôi nên quên nàng Canzat ấy, tôi đã cố gắng hết sức
song không thể vượt qua. Sau những gì đã xảy ra, tôi không còn bụng dạ
nào lưu lại Xêranđip lâu hơn nữa. Xin ngài vui lòng cho phép tôi rời khỏi
nơi nàym cho phép tôi được trở về Basra.
Không muốn ép buộc tôi, ông chủ nhà đồng ý. Ngày hôm sau chúng tôi rời
ngôi nhà nghĩ trở vào thành phố. Việc đầu tiên của tôi khi đến nơi, là hỏi
xem sắp tới có chuyến tàu nào khởi hành về vùng biển Ấn Độ hay không.
Được biết có một tàu buôn xừ Xurat chở vảy hoa sang đây bán, chắc chẳng
bao lâu nữa tàu sẽ bán hết hàng. Tôi quyết đinh sẽ đáp con tàu này.
Trong khi chờ đợi ngày lên đường, tôi sống khá buồn rầu ở trong nhà ong
Habib. Ông chủ cố làm cho tôi khuây bớt ưu phiền song không mấy kết
quả. Ngày nào ông cũng nghĩ ra một cách mới cho tôi tiêu khiển. Không