N
… Trong hang động Hoà Bình
hững bầy người vượn mà ta đã bắt gặp ở núi Đọ Thanh Hoá
sau đó đi đâu, sinh sống thế nào? Đó là điều bí mật. Mãi
đến khi ta chợt đặt chân đến những ngôi nhà bỏ hoang xưa
cổ nhất ở nước ta: những hang động ở rải rác khắp vùng Hoà Bình,
Ninh Bình, Thanh Hoá, Quảng Bình ngược lên đến Nghĩa Lộ, Yên
Bái… ta mới thấy họ lại hiện ra, tự giới thiệu với chúng ta nền văn
hoá của họ mà nay chúng ta và thế giới gọi là văn hoá Boà Bình.
Bấy giờ thì họ đông rồi. Họ ở thành từng nhóm người có quan hệ
máu mủ họ hàng với nhau. Đó là những thị tộc nguyên thuỷ. Họ sống
ở
ngoài trời: trên sườn đồi trung du hoặc miền ven biển… Nhưng
chủ yếu, họ vẫn chọn những hang động trong núi đá vôi để ở. Họ
sống tại những ngôi nhà tự nhiên đó khoảng hơn một vạn năm trước
đây.
Nhà chọn cũng đã khéo: hang cao ráo, thoáng đãng; cửa mở về
hướng nam để đón ánh nắng và gió lành; ngoài hang có suối nước
hay con sông nhỏ kề bên với nhiều tôm, cá, trai, cua, ốc, nhất là
ốc vặn.