gia quyến, tướng tá về Kim Lăng (Nam Kinh). Cha ông là Nguyễn
Phi Khanh làm chức Tự Khanh cũng bị bắt đem đi chuyến ấy. Ông
và em là Nguyễn Phi Hùng lẽo đẽo đưa cha đến ải Pha Luỹ (Hữu
Nghị quan), khóc lóc xin theo chân để phụng dưỡng. Nguyễn Phi
Khanh vẫy tay gọi Nguyễn Trãi, ứa nước mắt nói:
- Con là người có học, có tài nên tìm cách rửa nhục cho nước, trả
thù cho cha, như thế mới là đại hiếu. Lọ là cứ phải theo cha khóc
lóc mới là có hiếu sao!
Nguyễn Trãi nghe rồi lạy hai lạy xin vâng lời.
Về đến Đông Quan, quân Minh biết Nguyễn Trãi từng là triều
quan
của Hồ Quý Ly bèn bắt điệu đến Án sát ti. Viên thượng
thư Hoàng Phúc coi cả Đô ti và Án ti đang nghị bàn công việc với viên
Tổng binh Trương Phụ. Thấy lính giải Nguyễn Trãi đến trước mặt,
Phụ giật mình, liền ghé tai Hoàng Phúc nói nhỏ:
- Tên này mặt mũi khôi ngô ra người có tài đức, văn hay học rộng,
am hiểu thư toán. Gân sức nó cứng rắn, chí nó không phải nhỏ, nếu
không sớm trừ đi, sau này tất sẽ là mối hoạ khôn lường.
Đoạn, thét quân lôi ra chém. Hoàng Phúc cả cười, nhìn Nguyễn
Trãi rồi bảo với Trương Phụ rằng:
- Một tên học trò trói gà không chặt thế kia sao có thể là mối lo
của nước được! Tổng binh quá lo xa. Nay Giao Chỉ mới nhập vào bản
đồ, việc phủ dụ chiêu an để yên lòng dân man là việc trọng. Tha tội
chết cho nó, giam lỏng ở Đông Quan, lấy danh lợi quan tước mà vỗ
về chiêu dụ là kế hay hơn cả. Sau này, nếu nó không chịu quy
phục lại theo đảng nghịch, bấy giờ lấy pháp luật mà trị tội cũng
chưa muộn.
