nhìn thấy một đám đông thợ mỏ đủ các chủng tộc màu da, trang phục, đang
hăng say làm việc dưới đáy các hố khai thác. Dưới đó có dân da đen, dân
da trắng, người âu và người Phi, người Mông Cổ và người Xentơ - phần
lớn mình trần trùng trục, hoặc chỉ mặc độc chiếc quần vải thô, hoặc áo vải
flanen, hoặc quần xà lỏn vải bông, và đội mũ rơm thường cắm lông đà điểu.
Những người này đổ đầy đất vào xô bằng da, rồi chuyền lên miệng mỏ theo
dây cáp dài bằng sắt, dưới sức kéo của vòng dây thừng bện da bò, quấn
quanh những tang trống lắp bằng các thanh gỗ thưa. Tại đó, các xô được
nhanh chóng đổ sang xe ba gác, rồi lại được chuyền ngay xuống lòng hố để
mang lên mẻ mới.
Những sợi cáp sắt dài, căng chéo trên chiều sâu các hình hộp hình thành từ
việc khai thác mỏ, tạo nên diện mạo thật khác lạ cho “dry-digging” còn gọi
là mỏ kim cương khô. Nom chẳng khác nào những hàng tơ dài của một
mạng nhện khổng lồ chăng dở dang nhưng bị ngưng trệ đột ngột.
Trong một lúc Cyprien thích thú ngắm kỹ cái tổ kiến con người này. Rồi
chàng quay lại New-Rush, nơi chuông báo giờ ăn nhanh chóng vang lên. Ở
đó, cả buổi tối chàng được thỏa thích lắng nghe những người này kể về các
cuộc khám phá kỳ diệu, về những người thợ mỏ khốn khổ đột nhiên giàu có
chỉ nhờ một viên kim cương, còn những người kia thì ngược lại, than vãn
về “vận rủi”, về lòng tham của những tay môi giới, về sự bất trung của
những người da đen nam Phi làm việc ở mỏ, họ ăn cắp những loại đá đẹp
nhất, và còn các chủ đề thảo luận khác về kỹ thuật. Họ nói toàn chuyện kim
cương, cara, hàng trăm bảng Anh.
Nhìn chung, cả thế giới này có vẻ khá là khốn khổ, và hễ có một người
“đào vàng” hạnh phúc ồn ã gọi một chai sâm banh để uống mừng sự may
mắn, thì có tới hai mươi gương mặt dài thượt của những người chủ thiểu
não chỉ uống mỗi lon bia nhỏ.
Thi thoảng, một viên đá được chuyền tay quanh bàn, để được ước lượng,
xem xét, ước tính, cuối cùng thì quay lại và được nhét vào trong thắt lưng
