CHƯƠNG LIV
Tuổi già của Athos
Trong khi các biến cố đó đã làm chia lìa vĩnh viễn bốn người ngự lâm
ngày xưa không bao giờ rời nhau, thì Athos cô đơn sau lúc con ra đi, đã bắt
đầu phải trả nợ cho cái chết được báo trước vì lẽ những người thân đã đi xa.
Khi trở về căn nhà ở Blois vắng cả nụ cười héo hắt của Grimaud, mỗi khi
bước ra vườn hoa, Athos cảm thấy càng ngày càng suy nhược trong thân
xác mạnh mẽ từ lâu tưởng không có gì làm sa sút được.
Trước những đồ vật thân yêu, và với những đau khổ, những sự bối rối
lớn dần vì chờ đợi mỏi mòn ông cảm thấy tuổi già đến thật mau. Athos
không còn người con ở đây nữa để tập đi cho thẳng, để ngẩng đầu lên, làm
gương cho con. Ông không còn thấy đôi mắt sáng của người trẻ tuổi để
thấy được cái nhìn rực lửa của mình được nối tiếp, hồi sinh. Con người này
vốn bản chất ưa dịu dàng, dè dặt đến mức độ thuần nhã nay vì không có gì
để kìm hãm nên tuôn đổ vào nỗi buồn như những con người tầm thường lăn
vào sự vui chơi thỏa thích. Bá tước De La Fère vẫn còn trẻ trung đến năm
sáu mươi hai tuổi, con người thừa sức lực chiến đấu dù bao nhiêu cực nhọc
- con người vẫn giữ được sự tươi mát của tâm hồn dù gặp nhiều gian khổ,
còn giữ được thể xác tinh thần trong sáng dù đã gặp gỡ Mazarin, La
Vallière - Athos, con người đó mới tám ngày đã trở thành một ông già khi
ông mất sự nương cậy vào tuổi trẻ sau lưng.
Từ lúc Raoul không còn ở đây nữa, ông quên hết những thói quen cứng
cỏi học được trong cuộc sống. Những người giúp việc quen thấy ông ngày
nào cũng dậy từ sáng sớm, nay phải ngạc nhiên vì đã bảy giờ mà chủ nhân
chưa ra khỏi giường. Athos vẫn nằm đấy, đầu gối trên sách, nằm nhưng
không ngủ và không đọc. Nằm chỉ để khỏi nâng tấm thân nặng nề lên, để
tinh thần và trí tuệ thoát khỏi xác phàm, bay đến nơi con ông ở hay lên tận
trời cao.
