một bậc thang vững vàng để ông leo lên vị trí của Cromwell đã bị bỏ trống
và nay thì ông vẫn chưa dám ngồi vào đó
Thế là Lambert, người làm nghị viện khốn đốn, và Monck, kẻ tuyên bố
bảo vệ nó, trở thành thù địch và tuyên chiến với nhau. Bởi vậy Lambert và
Monck đều cũng nghĩ đến việc lập một đạo quân cho riêng mình.
Monck ở Scotland với nhóm mục sư Thanh giáo và phe bảo hoàng, nghĩa
là thành phần bất mãn. Lambert ở London, nơi mà mãi mãi lúc nào cũng có
một phe đối lập mạnh chống lại quyền bính trước mặt.
Monck đã lập quân đội bình định Scotland và biến nơi đó thành căn cứ.
Monck biết chưa đến ngày Chúa định để làm sự thay đổi lớn, cho nên thanh
kiếm của ông ta có vẻ như còn dính cứng trong bao. Monck không thể nào
bị bứng ra khỏi xứ Scotland dữ dằn và hoang vu. Ông lại là tư lệnh - vua
của đạo quân mười một ngàn lính dày dạn chiến trận đã hơn một lần được
ông dắt qua chiến thắng. Ông còn biết rõ tình hình London hơn cả Lembert
đang đóng đô ở vùng Trung tâm. Chính trong vị thế đó mà ông đã tuyên bố
đứng về phe Quốc hội khi ông ở cách London đến cả một trăm dặm. Còn
Lambert thì ở kinh đô như chúng ta đã nói.
Nơi đây quy tụ mọi hoạt động của ông, nơi ông tập họp quanh mình các
bạn bè thân thiết và đám thuộc hạ lúc nào cũng tán tụng, tâng bốc mình.
Chính tại London, Lambert nghe nói đến việc Monck đưa tay cho Nghị
viện tận từ biên giới Scotland, ông ta tính rằng không nên mất một giây
phút nào cả, vì sông Tweed chỉ cách sông Tamise có một khoảng đủ cho
một đạo quân bước sải là tới, nhất là khi đạo quân đó có người chỉ huy giỏi.
Ngoài ra ông còn biết thêm rằng một khi bọn lính của Monck dần dần xâm
nhập vào Anh quốc rồi thì họ sẽ nắn các cục tuyết - quả cầu thường tượng
trưng cho vận hên, còn đối với kẻ có tham vọng thì đó là một bậc thang
càng ngày càng lên cao dẫn đi đến đích. Thế là ông gom nhặt quân sĩ lại,
một đội quân khủng khiếp về chất lẫn lượng để tiến nhanh đến chặn đầu
Monck, trong khi ông này, như một tay chèo thận trọng lèo lái giữa chốn đá
ngầm, đi từng ngày từng ngày một, đánh hơi theo hướng gió, lắng nghe
từng động tĩnh từ London đưa đến.
