Hai đạo quân này gặp nhau ở gần Newcastle; Lambert đến trước tiên và
cho đóng quân ngay trong thành phố. Monck, luôn luôn cẩn mật cũng dừng
quân lại và đặt đại bản doanh tại Coldstream, trên sông Tweed.
Nhìn thấy Lambert, cả đội quân của Monck hò reo phấn chấn, trái lại khi
thấy Monck, đội quân của Lambert lại bấn loạn cả lên. Người ta phải nghĩ
rằng mấy tay chiến đấu gan dạ này, đã từng náo động khắp phố phường
London cứ tưởng lên đường hành quân sẽ chẳng đụng độ với ai cả. Giờ đây
họ thấy đụng phải cả một đạo quân không phải chỉ trương ra một lá cờ mà
cả một chính nghĩa, một tôn chỉ, và các chiến binh lì lợm này hôm nay bắt
đầu nghĩ ra rằng họ là thứ cộng hoà thua lính của Monck vì bọn này còn
ủng hộ quốc hội, trong khi Lambert chẳng ủng hộ ai, ngay cả với chính ông
ta nữa.
Về phần Monck, nếu như ông ta phải suy nghĩ hay đã suy nghĩ đến rồi
thì chắc ông buồn lắm, vì như lịch sử đã ghi lại, rằng cái ngày ông đến
Coldstream, không tìm đâu ra được một con cừu trong cả thành phố. Nếu
như Monck chỉ huy quân đội người Anh thì ông đã làm cho cả đạo quân
đào ngũ mất rồi. Nhưng người Scotland thuộc giống người nghèo khổ và
thanh đạm, có thể sống bằng một chút ít lúa mạch nghiền giữa hai hòn đá,
quậy với nước rồi nấu chín trên đá nóng đỏ. Sau khi được phát lúa mạch
chín rồi thì lính Scotland sẽ chẳng còn lo đến chuyện có hay không có thịt
ở Coldstream.
Monck không quen ăn bánh lúa mạch nên còn thấy đói và cả bộ tham
mưu, ruột cồn vào chẳng kém gì ông khi nhìn quanh nhìn quất xem còn
món ăn gì nữa không. Monck cho người đi thám thính, lính trinh sát đến
nơi thấy thành phố bỏ hoang và chạn bếp sạch trơn, không tìm được dù chỉ
một miếng bánh mì cỏn con để dọn cho Đại tướng. Dần dần những chuyện
kể cứ tiếp nối nhau, không chuyện nào làm yên tâm hơn chuyện nào, và khi
nhìn thấy nỗi kinh hoàng và chán nản trên khắp các gương mặt binh sĩ,
Monck phải quả quyết rằng ông không đói, vả lại hôm sau ăn cũng được,
bởi vì rất có thể Lambert đã ở sẵn đó để đánh nhau và thế là sẽ nộp lương
thực nếu như ông ta bị vây hãm trong Newcastle hoặc giả ông ta sẽ giải
