Tôi cầm ly trà, chờ bạn ấy nói nốt.
“Đa phần người nông thôn nghĩ như thế, mày ạ. Mà đa phần người Việt
là người nông thôn. Người cuối cùng quyết định cụm từ “Người Việt Nam”
nghĩa là gì chính là người nông thôn đó. Là các anh chị ở quê. Bỏ qua khả
năng giao tiếp. Thậm chỉ bỏ qua chuyện giáo dục trong nhà. Rõ ràng tao
Việt Nam hơn mày vì tao có dòng máu Việt trong mạch - và đó là tiêu
chuẩn quan trọng nhất do chính người Việt đặt ra.”
Tôi chưa chắc người ở quê nghĩ như vậy, nhưng tôi công nhận bạn ấy nói
có lý. Năm trước tôi xem cuộc thi Hoa hậu Thế giới người Việt trên truyền
hình, thấy có mấy thí sinh chưa biết tiếng Việt, chưa hiểu lắm về văn hóa.
Tôi so sánh họ với mấy cô bạn của tôi là người da trắng giỏi tiếng Việt, hiểu
văn hóa.
Mặc dù rất xinh, số đo chuẩn, nhưng mấy bạn ấy chắc khó tham gia cuộc
thi đó. Hình như đại diện cửa phụ nữ Việt Nam khắp năm châu không cần
rành tiếng Vỉệt, không cần am hiểu văn hóa Việt Nam, cũng không cần có
quốc tịch Việt Nam. Nhưng phải có da.
“Đúng thế!” Bạn của tôi nói (Hóa ra tôi vừa nghĩ vừa nói). “Miss Canada
là người da trắng, da vàng hay da đen không ai nghĩ gì. Đẹp là đẹp. Nhưng
Miss Việt Nam phải là người da vàng. Nếu không vàng hẳn thì ít nhất phải
vàng vàng một chút.
Tôi nhìn ra cửa sổ.
“Thôi tạm thời bỏ qua chuyện ai quyết định cụm từ ‘Người Việt Nam’
nghĩa là gì,” tôi nói. “Chuyện đó cãi sau. Bây giờ tao…”
“Tranh luận sau.” Bạn tôi cười.
“Chuyện đó tranh luận sau. Bây giờ tao muốn quay tại chuyện giáo dục
trong nhà và cảm giác trong lòng. Mày có biết Pax Thiên không?”
“Biết.”
