Với sự cả quyết, và như thể mọi vướng bận tập trung ở chỗ này, anh nghĩ
mình đã thực sự đổ bệnh, là “con bệnh hẳn hoi rồi”.
Veltraninov bao giờ cũng khổ sở thừa nhận rằng mình đã già, đã tàn, và
trong những lúc bực bội thường hay giận dữ phóng đại cả cái nọ lẫn cái kia,
một cách cố ý, để giễu cợt bản thân.
– Già cả! Mình già hẳn rồi, - Veltraninov lẩm bẩm trong khi đi đi lại lại
trong phòng, - mình mất trí nhớ, nhìn thấy ma, thấy ác mộng, chuông cửa
kêu… Quỷ quái! Theo kinh nghiệm mình biết những ác mộng này là do
cơn sốt nóng trong người mà ra… Mình chắc rằng toàn bộ “câu chuyện”
với người đàn ông đội mũ đính băng tang ấy - chắc cũng chỉ là một giấc
mơ. Nhất định hôm qua mình đã nghĩ đúng: chính là mình, là mình bám lấy
ông ta, chứ không phải ông ta bám lấy mình! Chính bởi thế mình mới
tưởng tượng, bịa ra ông ta, còn bản thân thì chui tọt xuống gầm bàn vì sợ
hãi. Với lại tại sao mình lại gọi ông ấy là đồ chó má nhỉ? Nhỡ đó là một
người đàng hoàng đứng đắn thì sao. Mặt mũi ông ta thật ra cũng không lấy
gì làm dễ chịu, mặc dù không có nét xấu đặc biệt nào; ăn mặc cũng như
mọi người. Chỉ có cái nhìn cứ sao ấy… Đấy, lại thế rồi! Mình lại nghĩ về
ông ta rồi! Vả lại, người ta nhìn thì liên quan quái gì đến mình? Mình
không thể sống thiếu cái đồ… đồ đểu cáng ấy chắc?
Giữa những ý nghĩ nhảy nhót trong đầu có một ý nghĩ làm anh thương
tổn đau đớn: bất chợt anh có vẻ như tin chắc rằng người đàn ông đội mũ
đính băng tang ấy lúc nào đó từng là bạn hữu quen thuộc của mình và giờ
đây, gặp lại, cười nhạo anh, vì đã biết một bí mật lớn nào đó trước đây của
anh và bây giờ nhìn anh trong tình thế đáng khinh bỉ. Veltraninov, một cách
vô thức, đi tới bên cửa sổ, mở cánh cửa để thở không khí trong lành ban
đêm. Bỗng nhiên toàn thân anh giật bắn: anh có cảm giác ngay trước mắt
mình bất thình lình xảy ra điều gì đó vô cùng đặc biệt, chưa từng thấy.
Anh còn chưa kịp mở cửa sổ đã vội tránh sang bên, nép người vào góc
cửa và nín thở: trên vỉa hè vắng lặng bên kia đường, anh bỗng nhìn thấy
người đàn ông đội mũ đính băng tang đang đứng đối diện ngay trước ngôi
nhà anh ở. Ông ta đứng, mặt hướng về phía cửa sổ phòng anh, nhưng, rõ
