William Saroyan
Người có trái tim trên miền cao nguyên
Dịch giả: Huy Tưởng
Chương 20
Thế giới
Tôi biết gì về thế giới? Ta càng lưu cư ở đó bao lâu, thì thế giới mỗi lúc
một trở nên nháo nhào hỗn độn, và bởi thế ta cũng cảm biết về nó ít hơn.
Thế giới có là một nơi chốn vĩ đại không? Thưa vâng, rất vĩ đại. Quả là như
vậy. Nó có thối tha lắm không? Ối chà chà, thối lắm, cả nghĩa đen lẫn
nghĩa bóng, và mỗi năm một tệ hại hơn. Thế giới có phải là một nơi đáng
viếng thăm không? Ồ, đáng quá đi chứ. Nhưng, như lời tục thường nói,
không có kẻ nào sáng suốt là lại muốn bấu vúi, muốn sống dai dẳng ở đó.
Nhưng ta biết làm gì đây? Đó là thú chơi độc nhất ở tỉnh lẻ. Biết đi đâu nữa
bây giờ?
Nếu bạn đã từng bị nghèo kiệt ở Frisco, và thất nghiệp dài dài, thì bạn hẳn
sẽ biết mình cảm giác ra sao khi mỗi buổi sáng thức dậy thấy nghễu nghện
trước mắt một thành phố vĩ đại chìm đọng trong sương mù, và cảm thấy thế
nào khi mình là một người phải đối chọi lại với thế giới, một tên thiếu ăn,
áo quần lôi thôi lếch thếch, một kẻ ở chui nằm rúc, trăm điều khốn đốn
trước những con đường nhựa bóng loáng, những vỉa hè tráng xi măng, cột
đèn, cao ốc, cửa hiệu, cơ xưởng, máy móc, kế hoạch, nào luật nào lệ, và
trăm thứ nhiêu khê khác.
Nó là thế đấy và tôi cho là như vậy.
Nếu bạn đã từng nghèo xơ nghèo xác, đã từng cô đơn trơ trụi giữa thành
phố này, thất nghiệp và hầu như cạn kiệt tiền nong, bạn hẳn đã biết cảm
nhận thế nào, thế rồi hoặc bạn đã là một người khá hơn những người khá
khác, hoặc sự nghèo khó của bạn đã trở nên phí phạm, như những lời nói ái
