William Saroyan
Người có trái tim trên miền cao nguyên
Dịch giả: Huy Tưởng
Chương 3
Con chim ruồi sống qua mùa đông
Tôi vẫn còn trẻ và khinh suất, hoặc không có thói quen trù liệu sử dụng chí
lí thời gian của mình, một nhà văn thường viết vội vã, hoặc bất cứ lúc nào
mà không thể viết, như trong việc viết truyện này chẳng hạn. Henry em tôi,
kém tôi ba tuổi, một hôm trong cuộc đi dạo chiều chúa nhật ở San
Francisco, kể cho tôi nghe chuyện này. Vừa khi về đến nhà, tôi ngồi vào
bàn và viết ra ngay, vì tôi chắc rằng, nếu không làm vậy, thì truyện này có
thể chẳng bao giờ có được, và như thế không là đáng tiếc lắm sao?
Đôi khi ngay cả bản năng cũng bị cá tính chế phục – tôi muốn nói nơi các
sinh vật khác với loài người. Nơi con người ta cho rằng bản năng bị chế
ngự, nhưng không biết bản năng có luôn luôn thực sự được chế ngự hay
không, việc này tôi xin được dành cho những ai khác. Dù sao đi nữa bản
năng chủ yếu của hầu hết – hoặc tất cả - các sinh vật là sống. Mỗi hình thức
sống có một kỹ thuật phòng thủ tự nhiên, chống lại các kiểu thức khác,
cũng như phòng kháng lại môi trường. Chim ruồi sống như thế nào là một
điều mà tôi chưa từng khám phá ra – bằng quan sát thực sự hoặc bằng đọc
được. Chúng chết đi, chắc vậy. và chúng được sinh ra bằng cách này hay
cách khác, dẫu tôi chưa từng thấy trứng chim ruồi, hoặc một con chim ruồi
con đi nữa.
Ngay cả một con chim ruồi lớn cũng nhỏ nhắn đến nỗi cái trứng của nó
chắc hẳn phải hay lắm, có lẽ là một trong những sinh vật ngộ nghĩnh nhất
thế gian. Còn nếu như chim ruồi ra đời bằng cách nào chứ không phải từ
trứng, thì tôi cũng xin bạn đọc lượng thứ cho. Điều độc nhất tôi biết về
Agaa Agasig Agassig Agazig (cái nhà vạn vật học người Mỹ vĩ đại ấy) là
có lần ông nghiên cứu trứng rùa và, ngõ hầu để đạt được kiến thức mà ông
đang cần, đã lặn lội lục lạo tìm cho được các trứng tươi. Việc đó đã đem lại
một cuộc phiêu lưu thích thú ở Boston cho một gã thanh niên viết về vấn đề
