còn là một… mobillet. Để mưu sinh, cô phải kiêm thêm nghề bán bún nước
lèo cho cả hai bãi Muối và Một Nước. Ngày ngày gánh trĩu trên lưng, chịu
bao điều miệt khinh tủi nhục. Đêm T. Quây kín nilông chắn lều, ngồi thu lu
trong góc lán tối om với một cây chùy - một khúc chày gỗ, 1 đầu cắm đầy
đinh - nơm nớp lo một kẻ bất lương nào đó đột ngột xô lán nhảy xổ vào…
Dưới áp lực của vàng, cả cái tên người chưa chắc gì giữ được. Ở bãi giá cả
mọi thứ đều ngày mỗi tăng, chỉ có giá trị của nhân phẩm là ngày càng
giảm.
Ngoài chủ và “xe”, ở bãi vàng còn rất nhiều hạng người khác. Những
người không vốn, không đủ sức khỏe làm công thì xin đến các hầm đã khai
thác xong, bòn mót chút quặng thừa đem gửi máy xay đãi ăn chia 6:4 với
chủ. Họ được gọi là dân “tọ mọ”. Bần cùng già yếu hơn hoặc nghiện ngập,
“tọ mọ” cũng không đủ sức thì làm “dặt dẹo” đi xin. Những chủ hầm đang
trúng không nỡ để dân “dặt dẹo” chết đói, song nhìn họ bằng nửa con mắt,
bởi với các “dặt dẹo” nghiện ngập, xin chỉ đủ no bao tử chứ không đủ để no
“óc”, họ thường “nhanh tay lẹ mắt” với những hớ hênh của các máy, hầm
và tích cực “cầm nhầm”.
Đổi ngôi là chuyện liên tục xảy ra ở bãi vàng. Trước năm 1996, Vinh tóc
dài (Bùi Vinh) chỉ là một “tọ mọ” không tên tuổi. Sau lệnh cấm khai thác
năm 1997, một số chủ hầm dỡ lán, bỏ hầm, Vinh mò vào “tọ mọ” và…
trúng đậm. Có tiền, anh ta sắm máy, mua nguyên cả một quả đồi với giá
200 triệu và trúng luôn 35 kg vàng ngân (khoảng hơn 20 kg vàng ròng). Cú
“vào cầu” của Vinh tóc dài đã kéo các chủ hầm rầm rập quay trở lạ. “Chiến
tranh” nổ ra, và máu người đã đổ trên bãi Vinh tóc dài khiến anh ta vừa
khánh tận vừa phải vào tù…
Dù sao, cái tên Vinh tóc dài cũng trở nên một mơ ước cho cả vạn người
khác, đọng lại trong họ như một niềm khao khát đổi đời dữ dội để tiếp tục
lao theo những hy vọng hão huyền, bất chấp tận thế có xảy ra ngay tức
khắc, bất chấp thiên đàng và địa ngục chỉ cách nhau vừa đúng một gang
tay.
