NGƯỜI ĐÁNH CẮP SỰ THẬT - Trang 157

dây vào một cuộc phiêu lưu. Bỡi ngôn ngữ tự nhiên là vô cùng bí ẩn, bất cứ
giải đáp nào cho tra vấn này cũng có thể là sự lầm lẫn. Trong cuộc mưu
toan vĩ đại với con cháu, phải nói là lần này ta hơi vất vả. Anh giáo làng Lê
Ruông lại đi tra vấn tự nhiên vốn là công việc của nhà khoa học và nhà triết
học. Thế là trong lúc đi tìm lời giải cho tra vấn ấy, ta hết rơi vào lầm lẫn
này lại rơi vào lầm lẫn khác. Có một lần trí não ta mách bảo ta rằng dấu vết
của tự nhiên trong lịch sử con người cũng chìm khuất vào thời gian như
chính lịch sử con người. Vậy là ta lại phải căng mắt ra để hình dung những
năm tháng mù tăm của thời tiền sử. Có nghĩa phải bắt đầu cuộc tìm kiếm
giải đáp cho tra vấn ấy ngay sau buổi tạo thiên lập địa. Và trí tưởng tượng
của ta đã giúp ta nhìn thấy được những con người đầu tiên bước ra từ đám
vật chất nguyên sơ. Không diễn được bằng lời, nhưng ta cảm nhận được
một cách thật rõ vẻ tinh khôi hoang dã trên khuôn mặt những con người
vừa mới được khuôn đúc trong hội vui lớn của trời đất. Là chỉ xảy một lần
đó thôi, nên dường như tất cả đã được hoàn chỉnh, mọi người đã được hoàn
chỉnh, chẳng còn chỗ nào để phải sửa sang, từ chỗ sắp đặt chi tiết trên dưới
trong ngoài và hình dạng tổng quát của cơ thể, cho đến cách thức chuyển
động, cụ thể là cách bước đi trên mặt đất, hay cách ngước mặt nhìn trời.
Mới đầu ta cho đó là tiếng nói nguyên thủy. Nhưng không phải. Đó là tiếng
của tự nhiên lặng lẽ được nhận biết qua cách nhận biết của ta, hậu duệ mấy
chục ngàn đời (hay mấy chục triệu đời) của những người nguyên thủy ấy.
Như vậy là ta vẫn chưa nghe được tự nhiên đã nói gì với con người trong
buổi đầu của trời đất. Song, qua cách thức tồn tại của con người, ta cứ việc
muờng tượng ra dấu vết của tự nhiên. Chẳng biết là ta có lầm lẫn không,
khi nói rằng việc tồn tại của con người trên mặt đất này là có vẻ lẩm cẩm
đến mực giống như đùa cợt. Trời đất rộng lớn vậy, có nghĩa chưa bao giờ là
chật hẹp đối với con người, vậy mà con người thì lại luôn lo chuyện chỗ
đứng của mình. Ta muốn nói đến chuyện nếu không có chuyện chiếm chỗ,
tranh giành chỗ, thì con người vẫn có chỗ đứng một cách đường hoàng trên
mặt đất này. Thế, chẳng phải như thế là giống như đùa cợt ư? Dõi theo việc
tồn tại của con người, ta lấy làm cảm kích khi thấy con người không phải
chỉ lo tranh chỗ, chiếm chỗ, mà còn biết hợp lại thành những quần thể