Những ly cốc ấy và nắng ban mai vũ trụ đã thực hiện một cuộc tương chiếu
ngoạn mục trước mắt ông. Có khác gì kinh nghiệm mà thi hào Bashô ba
trăm năm trước đã bắt gặp vào một đêm trăng đi dạo quanh hồ:
Meigetsu Ya Trăng sáng tầng không
Ike wo megurite suốt đêm soi chiếu
Yomo sugara quanh hồ nước trong. (4)
Vầng trăng, trong cuộc dạo chơi vĩnh cửu của nó đã vô tình soi bóng quanh
hồ nước trong, vô tình soi chiếu trong vần thơ haiku của Bashô. Thì ánh
nắng ban mai kia cũng vậy, trong trò chơi vĩnh cửu của mình, nó đã vô tình
chiếu xuống hàng ly cốc thủy tinh và phản ánh vào đôi mắt Kawabata.
Vũ trụ chính là trò chơi ấy, trò chơi bất tuyệt giữa hình và bóng.
Cái đẹp chính là trò chơi ấy, trò chơi của phản ánh, bóng nguyệt - lòng
sông, trò chơi mà ta thường thấy trong thơ ca phương Ðông, đặc biệt là thơ
Thiền và dựa vào đấy, Kawabata nhận xét:
“Ở đây, ta gặp chân không của Ðông phương. Tác phẩm của tôi đã từng
được mô tả như tác phẩm của chân không. Nhưng chữ không ở đây không
thể được hiểu theo nghĩa hư vô kiểu Tây phương. Nền tảng tâm linh hai bên
thật khác nhau.” (5)
Chân không mà Kawabata nhắc tới giống như một tấm gương trong suốt,
nơi mọi sự vật soi chiếu vào.
Cái chân không đó là sự trống vắng mà ta thường thấy trong thơ haiku,
trong tranh thủy mặc, trong sân khấu Nô, trong vườn đá tảng... và trong các
tác phẩm tiểu thuyết hay “truyện ngắn trong lòng bàn tay” của Kawabata.
