chỉ dành bán cho những người có công huân... đã lột tả thật thê thảm hình
ảnh một tiến sĩ học ở Liên Xô mà chỉ có hơn 70 từ tiếng Nga làm vốn và trả
thi bằng những trò láu lỉnh được cho qua trong tinh thần hữu nghị, chiếu cố
vì đất nước có chiến tranh. Khi chiếc tủ đá bị hải quan giữ lại, Thắng cay
đắng nghĩ đến đêm anh lạc đường, không có chiếc taxi nào chứa nổi nó,
khiến anh phải chui vào ruột tủ đá mà ngủ qua đêm đã gây được ám ảnh
nghệ thuật. Thắng láu lỉnh khôn ranh, để đối phó với chính sách hạn chế
hàng hoá đối với lưu học sinh, anh đã bỏ hẳn ba tháng săn lùng hàng độc:
tủ đá, máy công cụ, đàn dương cầm... nhưng rồi chúng bị hải quan giữ lại
khiến anh trắng tay; sự khôn ngoan láu lỉnh của Thắng đã thành kẻ đưa
đường thọt chân của chính mình. Trong bối cảnh như vậy, Thắng nhận
được hung tin bên nhà. Bố anh, một vị cựu Vụ trưởng nghỉ hưu trong khi
tiền mất giá, bố mẹ anh đã đem tiền bán cái tủ Saratop cho vay lãi rồi bị
lừa; mẹ anh đã phải bắt vụng con gà hàng xóm lạc vào nhà mình để dưỡng
bệnh cho bố anh. Ông cụ đã chết trong cảm giác nhục nhã và hung tin đã
đến với Thắng đúng lúc trắng tay khiến anh gục ngã.
Nhưng, nếu như cái tinh khôn đã không giúp gì cho Thắng trong nền
kinh tế in giá tiền lên hàng hoá và được điều khiển bằng các lệnh cấm thì
nó lại giúp anh có cơ đứng dậy nhờ tin vui đổi mới cơ chế từ bên nhà do
Minh đưa sang. Minh biết rõ Thắng, từng chịu ơn anh; Minh đã đứng đầu
một tổ hợp sản xuất kinh doanh và trở lại nước Nga lần này là để tìm đối
tác liên doanh. Hình ảnh Minh tiêu bằng tiền đô, cư xử có phần "trên tiền"
với vũ nữ Nga đã khiến Thắng tìm lại cảm giác tự tin - cái cảm giác mà
suốt những năm qua anh đã đánh mất. Tiểu thuyết đã có một cái kết mở ra
như vậy và tuy nhà văn không bình luận gì thêm, ta vẫn vững tin rằng, rồi
đây, Thắng sẽ tự tin và thành công trên con đường tự chủ làm ăn ngay trên
xứ sở quê hương như người bố vợ hụt của anh đã không ngừng tin tưởng
như thế.
Người đưa đường thọt chân ra đời đã 18 năm và vừa được tái bản lần thứ
ba đúng như dự cảm ngay từ ngày ấy của nhiều đồng nghiệp; đây là cuốn
sách chịu được thử thách khắc nghiệt của thời gian. Một bố cục vững chãi,
