NGƯỜI HÀNH HƯƠNG MÊ ĐẮM - Trang 17

dưới sàn mà không hề bị chúng xéo phải. Lớn lên tôi quen với chúng khá
thân thiết. Chuồng ngựa và nơi để ngựa đẻ hoàn toàn tách khỏi nhau.
Chúng tôi chỉ nhận những con ngựa đã lớn để dạy dỗ. Mỗi người đánh xe
và phụ xe quản sáu con và chúng đều thuộc đủ loại giống: ngựa tỉnh Vi-at-
ca, ngựa tỉnh Ca-dan, ngựa vùng Can-mu-ki, vùng Bi-túc, ngựa vùng sông
Đông. Chúng đều là ngựa tậu được tại các chợ phiên. Còn những ngựa ở
chuồng của chúng tôi thì chán ốm, con nào con nấy hiền lành, nhợt nhạt,
trái với những con ngựa kể trên, rất táo tợn, đúng là những dã thú thật sự.
Ngài công tước tậu từng đàn ngựa một lúc, với giá hạ, chỉ tám đến mười
rúp một con, rồi cho dắt đến chỗ chúng tôi để dạy. Những con ngựa này
mới bướng bỉnh làm sao! Lắm con chịu đánh cho đến chết chứ nhất định
không chịu khuất phục người dạy. Chúng thường đứng rải rác trong sân,
hoảng sợ không dám nhìn vào các bức tường mà chỉ ngước mắt lên nhìn
trời như giống chim. Nhiều khi nhìn chúng cũng thương, không ngờ bị bắt
về mà chúng đau khổ héo hon dần rồi chết. Nhiều khi chúng tôi để chết đến
một nửa số ngựa ông chủ đem về, đặc biệt là giống ngựa Kiếc-ghi-dơ. Ra
chúng đã quá yêu những bãi rộng bát ngát ở miền thảo nguyên. Ngay
những con sống sót chúng tôi cũng buộc phải đánh chúng rất dữ dội chúng
mới chịu từ bỏ tính hoang dại. Được cái con nào qua tay chúng tôi mà trụ
được, đều trở thành những con ngựa hay nhất của cả chuồng.
Cha tôi cầm cương những con ngựa giống Kiếc-ghi-dơ. Đến khi tôi lớn, tôi
được giao làm phụ đánh xe cho Người. Những con ngựa ấy còn bất kham
hơn cả những con mà ngày nay người ta lựa cho các sĩ quan. Những con
này chúng tôi gọi là thái giám bởi vì không ai muốn cưỡi chúng mà phải
những sĩ quan kỵ binh. Còn những con ngựa kia chúng tôi gọi là ác long!
Chỉ cần hai lỗ mũi của chúng hếch lên, bốn cái vó và cái bờm là đủ thấy
khủng khiếp. Nhưng cưỡi chúng thì không thấy mệt mỏi gì hết. Chúng có
thể chạy trăm, trăm rưởi dặm không cần nghỉ, một mạch từ làng ra đến
thành phố tỉnh lỵ Ô-ren rồi quay lại, vẫn thung dung như thế. Cưỡi chúng
đi đâu, chỉ cần coi xem chúng có chạy quá địa điểm hay không mà thôi.
Khi tôi bắt đầu làm chân phụ đánh xe, tôi mới mười một tuổi và tôi có cái
giọng vang như chuông rất thích hợp với một anh phụ đánh xe có cỡ. Tôi