ngủ lại nhưng không được. Mỗi khi nhắm mắt thì anh ấy lại nhìn tôi đăm
đăm. Lúc này tôi mới nhận ra đã mấy tháng rồi mình không nhớ tới anh. Từ
lâu tôi đã cố quên anh ấy, nhưng chỉ cần ngang qua một góc rẽ nào trong
cuộc đời này hoặc trong tâm trí là tôi đâm sầm ngay vào anh, người bạn
thân nhất của tôi. Trong chừng mực còn nhớ được, tôi vẫn nghe thấy tiếng
anh đang gọi ở ngoài ngôi nhà của chúng tôi. Ðó là tín hiệu để theo bước
anh qua những đường ngang ngõ dọc trong làng, qua những vườn xoài
vườn mít, lách tránh những cây dừa gãy đổ và hố bom để ra đến con rạch
và cánh đồng. Hồi đó, đấy là một tuổi thơ bình thường.
Nhưng giờ nhìn lại, tôi thấy rằng tụi tôi đã trải qua tuổi trẻ tại một xứ sở bị
ma ám. Ba tôi bị động viên, và cả nhà sợ rằng ông có thể chẳng bao giờ trở
về nữa. Trước khi đi, ông đã đào một chỗ tránh bom kế bên nhà, một hầm
trú ẩn đắp bao cát với nóc kết bằng cây gỗ. Mặc dù nó nóng và ngộp, ngập
mùi đất và lúc nhúc sâu bọ, nhưng lúc nhỏ tụi tôi vẫn xuống đó chơi. Khi
lớn hơn, tụi tôi chui xuống hầm để học và kể đủ chuyện. Tôi là đứa học giỏi
nhất trường, đủ xuất sắc để ông thầy dạy thêm cho tôi tiếng Anh sau giờ
học, những bài tôi cho anh học chung. Bù lại, anh ấy kể tôi nghe những
chuyện hoang đường, chuyện dân gian và dăm ba lời đồn đại. Khi máy bay
gào rú trên trời và tụi tôi với má rúm vào nhau trong hầm, anh thì thầm kể
chuyện ma vào tai tôi để tôi tạm quên. Có điều, anh ấy nhấn mạnh, nó
không phải chuyện ma. Ðó là chuyện có thật theo những nguồn đáng tin
cậy, từ những bà già xưa nhai trầu và nhổ nước cốt trầu trong khi ngồi
chồm hổm trong chợ, coi ngó mấy lò than hay mấy rổ hàng. Những cư dân
kiên trì ở lại mảnh đất của chúng tôi, theo lời họ kể, có cả nửa thân trên của
một trung úy Ðại Hàn, bị mìn tống bay lên mấy nhánh cây cao su; một gã
Mỹ da đen bị lột da đầu nổi lềnh bềnh dưới một con rạch không xa chỗ
chiếc trực thăng rơi, đôi mắt và khối bán nguyệt của bộ óc gã lộ ra, lấp lánh
trên mặt nước; một binh nhì Nhật bị chặt đầu mò mẫm trong những bụi
khoai mì để tìm lại cái đầu. Những kẻ xâm lăng đó đến để chiếm mảnh đất
của chúng tôi và chẳng thể trở về quê nhà được nữa, mấy bà già kể, cười
khùng khục và phô hàm răng nhuộm đen, hoặc như anh tôi kể lại thế. Trong
