đến thế.
Những cảm tưởng đầu tiên của Hoffmann là không xác định. Bộ mặt mới
không biểu hiện ra ngay, giống như trên mặt phim hiện hình kém. Bộ mặt
của Presto không có những nét đặc trưng của chiếc mặt nạ quen thuộc, nhờ
nó khán giả nhận ra lập tức những diễn viên hài yêu thích. Đây không phải
là con người - mặt nạ, mà đúng hơn, là con người của đại chúng. Nét mặt
anh có thể gợi lên hàng nghìn bộ mặt khác bộ quần áo rách bươm: không
khác chút nào hàng nghìn bộ quần áo rách bươm như thế của người thất
nghiệp. Nhưng bắt đầu biểu diễn rồi, thì bộ mặt mới của Presto liền dần dần
biểu hiện ra. Tonio không còn là kẻ quái dạng nhỏ bé, con người máy móc
tiếp nhận một cách thụ động những đòn của số phận, ngã xuống, đứng lên
và lại ngã xuống, thậm chí không gây được sự xót thương mà chỉ gây ra
tiếng cười, giống như một đồ vật vô tri vô giác.
Presto mới cũng tiếp nhận những đòn của số phận, anh cũng lâm vào
những tình thế khó chịu và vô lý nhất. Nhưng anh không chỉ nhất định đứng
lên mà còn nhất định lại lao vào cuộc chiến với những kẻ áp bức mình,
dường như chúng chẳng hơn gì anh về sức lực. Điều đó vừa gây cười vừa
gợi lên cảm tình của mọi người đối với anh. Diễn xuất của Presto mới đụng
chạm tới những tình cảm sâu lắng hơn của con người. Sự bất công, những
đòn thù, những sự nhục mạ mà Presto phải chịu đựng, sau khi làm bùng nổ
tiếng cười liền thức tỉnh tức khắc lòng căm phẫn, sự phản đối, ý muốn giúp
đỡ.
Cuộc quay phim càng tiến xa hơn, Hoffmann càng ngạc nhiên và sửng
sốt hơn. Cùng với sự biến dạng về thể chất, trong con người Presto đã xảy
ra cả sự biến hóa kỳ diệu về trí tuệ. Presto mới biết thừa kế của Presto cũ
toàn bộ sức mạnh của hài hước, mặc dù diện mạo mới của anh không có
một chút quái dạng gây cười nào. Trong Presto mới còn bộc lộ ra một phẩm
chất quý giá mà có lẽ Presto cũ cũng có nhưng đã không tới được khán giả,
vì nó bị vẻ quái dạng của cơ thể che lấp và nuốt đi mất: tính nhân đạo sâu
xa.
Có một lần vào lúc giải lao, Hoffmann đi đến bên Presto và xiết chặt tay
anh, nói:
- Anh đã vượt quá mọi sự mong đợi của tôi, Tonio ạ. Tôi không còn nghi
ngờ rằng anh thực sự đã kiếm được bộ mặt mới. Và không thể không chiến
thắng với bộ mặt mới ấy.
