nhìn mà không thể đến! Tôi nói: Lão huynh à, tôi đã vô cùng thỏa mãn. Cảm
ơn người lái xe, cảm ơn chiếc xe cà tàng. Anh ta nói: Tôi có quen biết với một
nhà văn, để chứng minh sự khác biệt của mình với những người bình thường,
người ta nói thối thì anh ta nhất định phải nói là thơm; người ta nói thơm thì
nhất định anh ta bảo thối. Tôi nói đó là chính tôi. Anh ta cười lên ha hả. Cỏ
trên triền đồi không ướt lắm, chúng tôi ngồi xuống, hút một điếu thuốc rồi
nằm ngửa ra. Những con côn trùng nho nhỏ đã bò lên bắp chân tôi nhưng tôi
chẳng thèm quan tâm. Tôi ngửa mặt nhìn trời. Đây là lần đầu tiên tôi biết bầu
trời đêm rực rỡ đến nhường ấy. Trong bản hòa âm đủ giọng điệu và đủ cung
bậc tạo nên một sự yên tĩnh lạ kỳ của thảo nguyên, tôi cố gắng lắng nghe tiếng
nói của các vì sao trên cao tít tắp kia. Sao đêm lấp lóa chao đảo như đang
muốn rơi xuống. Sao băng như những ngọn lửa vạch ngang vòm trời. Người
già Trung Quốc nói với thế hệ con cháu: Dưới mặt đất có một người chết đi
thì trên trời rụng một vì sao. Người già Nga nói với thế hệ con cháu: Trên trời
rụng một vì sao thì dưới đất có một người chết đi. Chúng ta cùng có chung
một bầu trời trên đầu và khi chúng ta ngẩng đầu lên nhìn nó, ý thức về biên
giới quốc gia lại trở nên mơ hồ mông lung. Nhưng chúng ta không thể ngẩng
đầu mãi mãi, chủ yếu là chúng ta cúi đầu. Khi cúi đầu là chúng ta đối diện với
hiện thực tàn khốc. Con người đang tràn ngập trên lãnh thổ Trung Quốc
nhưng trên đất nước Nga này, con người thưa thớt vô cùng. Trên các thảo
nguyên Trung Quốc có quá nhiều gia súc nên chúng trở nên già cỗi mỏi mệt;
những cánh rừng già trên lãnh thổ Trung Quốc ngày càng ít đi, diện tích gieo
trồng ngày càng thu hẹp… Cho dù là như vậy, thị trường của chúng ta ngày
càng phồn vinh, vật giá ổn định. Còn Nga thì sao? Anh có những thảo nguyên
mênh mông, anh có những cánh rừng rậm bát ngát, anh có những cánh đồng
màu mỡ… nhưng tại sao anh vẫn còn nghèo đến như vậy? Người Nga muốn
đưa kinh tế gia đình trở thành thường thường bậc trung thực tế là chẳng khó
khăn gì. Những thử nghiệm về nền kinh tế xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô trước
đây đã thất bại một cách tương đối triệt để, còn nền kinh tế lúc này vẫn còn