bỗng nhiên tinh tế hẳn lên, mềm oặt như sợi tơ tằm nhưng cũng ẩn chứa một
đầu mũi kim. Một cảm xúc không thể nói rõ như thế nào dâng lên trong lòng
tôi, lúc thì như một đàn cá đang tung tăng bơi lội, lúc thì như chẳng có gì cả,
trống không hoang vắng. Cho nên, những âm thanh hay không nhất định đem
đến cho người nghe sự khoái lạc. Do vậy, trên thực tế âm nhạc có thể khơi dậy
trong tâm hồn con người bao nhiêu là sắc thái tình cảm, có thể mềm yếu, có
thể mạnh mẽ, có thể hùng tráng, có thể bi thương. Âm nhạc chính là những
âm thanh có thể làm cho tâm hồn con người trở thành một mặt hồ mênh mông
với những đợt sóng đang lăn tăn.
Ngoài những âm thanh của chim chóc, trên đồng còn có tiếng của bò,
tiếng những con trâu nái gọi con, tiếng trâu nghé oe oe gọi mẹ; tiếng kêu của
chúng càng làm cho tâm tư tôi thêm nặng nề. Còn có tiếng gió, tiếng mưa
xuân, tiếng ếch nhái kêu nửa đêm trong tháng ba… Tất cả đều như dao cứa
vào gỗ, khắc sâu trong những hồi ức của tôi. Vất chúng qua một bên, tôi đi
tìm những cảm giác âm thanh mới ở trong loại ca kịch Miêu Xoang của địa
phương. Nam thanh nữ điệu, bi bi thiết thiết, hình như con người ở đây từ
xưa đến nay đắm chìm triền miên trong bể khổ không bằng.
Đầu năm 1977, tôi nhập ngũ tại huyện Hoàng, đạp xe theo cán bộ huấn
luyện đi từ chỉ huy sở về đơn vị. Đã hoàng hôn, tuyết lấp đầy trên mặt đất,
yên lặng đến lạ lùng, không có lấy một âm thanh nào khác ngoài tiếng bánh
xe đạp lào xào trên tuyết. Đột nhiên, từ trên loa phóng thanh của chỉ huy sở
vang lên bài hát “Hồng hồ xích vệ đội”. Những ca từ rất nổi tiếng: Nước hồ
Hồng a, sóng a, sóng đuổi sóng.…Bờ bên kia hồ Hồng là quê hương…
Chúng tôi dừng xe lắng tai nghe, cảm giác toàn thân đang được bảo bọc trong
một dòng nước ấm áp diệu kỳ. Trong mơ mơ hồ hồ tôi nhận ra, mùa đông
lạnh lẽo đã trôi qua, một thời đại mới tràn trề tình yêu đang đến. Lời ca đưa
tôi quay về với thời niên thiếu. Nhị Lãng sơn cao cao, cao hàng vạn
trượng… Những ngày hè nóng bức thuở thiếu niên, trong đồng cỏ quê
hương, trên lưng trâu, nghe tiếng chuồn chuồn đập cánh, nghe được cả tiếng
