Tôi cho rằng, ba mươi mấy năm trước, mặt trời nóng hơn bây giờ nhiều
nên mới có thể đốt nóng nước sông. Tôi chưa hề gặp lại dòng nước nào nóng
đến như vậy trong đời. Mười mấy năm nay, những con sông ở quê tôi hầu hết
đều cạn đến độ đáy sông ngửa mặt lên trời. Người ở quê tôi trồng hoa màu
dưới đáy sông, lại dựng sân khấu diễn kịch dưới lòng sông nữa. Về chuyện
dựng sân khấu diễn kịch dưới đáy sông, tôi đã có kể qua trong truyện vừa
“Bạo tạc” của mình.
2. Cây cổ thụ thành tinh
T
rong thời kỳ đại nhảy vọt, đại luyện kim, ăn cơm nhà ăn công cộng,
tôi đã được ba tuổi. Ký ức đầu tiên của tôi về thời kỳ này là cây liễu cổ thụ to
đến mấy người ôm đứng bên cạnh vườn rau nhà tôi đã bị chặt kéo về lò luyện
kim để làm chất đốt. Khi người ta chặt cây, tôi bíu vào váy áo chị gái đứng từ
xa nhìn mà trong lòng cảm thấy căm tức vô cùng. Nông thôn cùng bước vào
thời kỳ xây dựng “cộng sản chủ nghĩa”, chẳng cần tiền làm gì, nhưng cảm
tình với cây cổ thụ của gia đình chúng tôi là rất lớn, nó bị chặt, chúng tôi đau
lòng lắm. Có đến mười mấy người tham gia vào việc giết cây này, người rìu
người búa, người cưa, người cầm rựa, kẻ cầm dao, chan chát roèn roẹt. Từ
lúc mặt trời bắt đầu lên cho đến lúc lặn về phía tây, chung quanh gốc cây đã
có một lớp dăm trắng mà cây vẫn đứng vững, không chịu ngã. Người hàng
xóm Tôn Nhị cầm rìu đi quanh gốc cây một vòng, nói: Đáng ra là phải đổ rồi,
sao vẫn còn đứng được nhỉ? Những bà già tò mò đứng xem chung quanh bắt
đầu thì thầm bàn luận, nói cây đại thụ này đã sống đến mấy trăm năm, đã
thành tinh rồi, không dễ gì giết chết nó được đâu. Họ còn nói rằng năm ấy có
một người dùng móc lôi một cành khô xuống để làm củi đun, về nhà lăn
đùng ra ốm thập tử nhất sinh, huống hồ muốn giết chết nó. Sở dĩ tra rìu vào
mà nó không chảy máu là vì tinh cây đã che mắt mọi người đó thôi. Nghe
những người đàn bà bàn tán những lời ấy, cánh đàn ông bắt đầu sợ hãi và có
