Những giai thoại về Trương Nghệ Mưu tuyển chọn Củng Lợi nhiều
không thể kể hết được. Một trong những câu chuyện có sức nặng nhất là, đầu
tiên Trương Nghệ Mưu đã chọn được một bạn học của Củng Lợi, cô này sau
này cũng thành công tương đối trên phim trường nhưng trong lòng Trương
Nghệ Mưu vẫn cảm thấy thiếu thiếu cái gì đó. Đúng lúc ấy thì Củng Lợi quay
về. Cái cốt cách tự nhiên, lúc thì như một con thú nhỏ nhe nanh múa vuốt, lúc
thì như một chú chim nhỏ xù lông nhắm mắt của Củng Lợi đã đánh gục
Trương Nghệ Mưu ngay tức khắc. Nhưng cô gái lọt vào mắt Trương Nghệ
Mưu trước khi Củng Lợi xuất hiện so ra cũng chẳng kém cạnh gì, bên tám
lạng người nửa cân khiến Trương Nghệ Mưu phân vân do dự, cuối cùng thì
chỉ biết dùng trò chơi may rủi là tung đồng xu, căn cứ mặt phải hay mặt trái
của đồng xu khi nằm yên trên đất để quyết định cho một sự chọn lựa muôn
vàn khó khăn. Cuối cùng thì Củng Lợi đã gặp may.
Câu chuyện này có đáng tin hay không thực ra cũng chẳng quan hệ gì
đến dụng ý của tôi khi viết bài này. Điều tôi muốn nói là, tính ngẫu nhiên của
chuyện này cũng giống như vô số những chuyện ngẫu nhiên khác đã làm thay
đổi bộ mặt thế giới, một khi rơi vào ai đó lại biến thành vận mệnh của chính
người ấy. Tính ngẫu nhiên trên một ý nghĩa nào đó đã đả phá những thường
quy, nếu tất cả đều thuận tùng quy luật chuẩn tắc thì trong đời sống tình cảm
vốn mênh mông hơn cả đại dương của con người e chẳng còn chỗ cho
Thượng đế nữa. Sự bắt đầu của Củng Lợi chính là sản phẩm của tính ngẫu
nhiên; tính ngẫu nhiên đã chiếu cố cho cô. Đương nhiên, tính tất nhiên mới là
yếu tố quyết định sự thành công của cô trong hiện tại. Không biết vị bác sĩ
năm ấy đã khuyên bà mẹ Củng Lợi hãy sinh đứa con gái này ra đã từng nói
điều này không: Đứa bé này của bà sẽ vang danh thiên hạ?
2.
Trong một ngày hè nóng bức năm 1978, một đám đàn ông đầu trọc,
lưng trần, eo lưng thắt những chiếc ống điếu lê những bước chân nặng nhọc
trên con đường chính của vùng Đông Bắc Cao Mật. Không gian đã bị bụi đất
và những tia nắng mặt trời như thiêu như đốt hành hạ nên nhuốm một mùi tử
