- Có phải đấy là một quan niệm mới không ạ?
- Đúng thế. Và có thể đem lại cho tôi những điều phiền phức từ phía Nhà
thờ, dù ở ngay trong Cộng hoà Vơnidơ tự do và sáng suốt này. – Phalôpiút
thừa nhận với một nụ cười mệt mỏi. – Thôi, đừng quan tâm đến lời nói
dông dài của một lão già Ăngtoan ạ, hãy yên tâm đi theo con đường anh đã
chọn, nếu đúng là sự lựa chọn ấy phù hợp với ý muốn của anh.
Đường đi của họ phải qua một trong những chiếc cầu cũ kĩ bằng gỗ bắc
ngang qua dòng sông hẹp Bakigơliôn, một con sông nhỏ chảy ngoằn ngoèo
xuyên qua thành phố. Lên đến giữa dốc cầu, Phalôpiút dừng lại để nhìn
xuống phía dưới, dòng nước chậm chạp, đen ngòm, loáng dầu, đó đây nổi
bồng bềnh một thứ rác rưởi gì đó, một nắm bọt xám xịt, vì con sông này
đồng thời là một thứ mương thoát nước, nói cho đúng thì nó là một thứ
cống. Về phía dưới một chút, một dòng nước chảy mỏng mảnh bắt nguồn
từ con suối nhỏ ở sau những ngôi nhà trên cao đang rì rào, sủi bọt vượt qua
cát, đá để nhập vào sông Bakigơliôn, nước của dòng nhỏ này trong suốt và
long lanh ánh mặt trời.
- Nhìn xem kìa, – Phalôpiút kêu lên và giơ ngón tay chỉ – Hãy nhìn chỗ
dòng nước nhỏ nhập vào dòng lớn.
Một vùng bán nguyệt nhỏ nước trong đã tìm được lối tiến vào chỗ nước đen
bẩn của sông Bakigơliôn, hình như dòng nước trẻ trung, tươi mát đang cố
đẩy dòng nước thối tha, bẩn thỉu, hôi hám đi để chiếm lấy dòng sông.
Nhưng ý đồ ấy không có kết quả, sức cố gắng ấy bị thất bại vì vùng bán
nguyệt nước trong chỉ loang ra được một thước, theo bán kính, trước khi
chất tươi mát của nước suối bị môi trường nước thải tham lam vô độ kia hút
hết, nuốt chửng đi. Nếu người khách nhỏ tươi vui ấy đã thêm cho sông
Bakigơliôn một cái gì đó thì cũng chẳng còn gì nữa sau chỗ hai dòng nước
tiếp xúc nhau mười bước.
- Thấy không anh – Phalôpiút buồn rầu nói. – Dòng nước lớn, đó là tổng số
kiến thức của chúng ta hiện nay, đang cáu bẩn bởi các sai lầm, bị nhiễm độc
vì hoài nghi và dốt nát, kể cả sự cố chấp của những người không nhìn vào
sự thực, dù sự thực ấy nổi bật lên trước mắt họ.
- Và dòng nước nhỏ, – Ăngtoan tiếp lời, – đó là tổng số những phát hiện