NGƯỜI TÌNH TUYỆT VỜI - Trang 23

mới của chúng ta, như phát hiện của ông Côlông chẳng hạn, phải không,
thưa giáo sư?
- Tôi không hề nghĩ đến sự phát hiện ra Tân thế giới, – Phalôpiút lạnh lùng
nói, – nhưng tôi nói đến những phát hiện của chính anh và của một vài trí
tuệ năng động khác đã rót vào dòng sông kiến thức của loài người. Ăngtoan
ạ, dòng nước trong sáng của tài năng con người thường không được tự do
toả rộng, dòng chảy của nó bị những con đê chặn đứng làm cho kiệt sức. Vì
thế dù cho nó có nhập được với dòng chính của kiến thức chung thì tác
dụng của nó đã bị xoá bỏ trước rồi.
Ông chỉ tay về phía con sông Bakigơliôn nhơ bẩn đang chảy dưới cầu:
- Đừng cho phép sự việc như vậy đến với mình, anh ạ. Dù phải trả bằng giá
nào cũng không cho phép như thế. Đừng để cho đà tiến của mình bị kìm
hãm, đừng để cho nguồn nước của mình bị cạn khô.
Ông chia tay anh, qua sông là mỗi người rẽ một ngả.
- Chào anh.
- Xin chào giáo sư. – Ăngtoan lặp lại như máy và nhìn theo ông già đang
cẩn thận bước xuống dốc cầu.
Phải chăng người thầy đã có ngụ ý khuyên anh phải dè chừng khi quyết
định khoác áo tu sĩ? Ằngtoan tự hỏi mình khi anh rời cầu đi về phía tu viện.
Đã bao nhiêu năm nay, từ lâu rồi, cha mẹ anh mong muốn để anh có thể
theo đuổi việc học hành và tốt nghiệp về giáo luật ở Pađu, nhưng các cụ
không hề phản đối khi anh hướng về ngành y. Vì rằng đa số các thầy thuốc
nổi danh cũng là giáo sĩ, như các bậc thầy được ai nấy đều tôn kính là
Girôlamô Cácđanô(7) và Têôphơrát Bôngbaxơtút vôn Hôhơnhaimơ, người
đã chọn bí danh là Paraxen, vì ông không thừa nhận sự ngang hàng với bất
cứ ai, ngoài nhà văn Xendut(8).
Ở Pađu, không có gì ngăn cản các giáo sĩ học tập, dù sự việc Vêdan nhất
thiết cho rằng con người có mười hai cặp xương sườn – chứ không phải là
mười ba cặp như Galiêng đã khẳng định và được Nhà thờ ủng hộ – đã làm
cho Nhà thờ không hài lòng về ông. Ở những nơi khác của nước Ý và ở
khắp Châu Âu, Ăngtoan biết rõ rằng không ở đâu tự do tư tưởng như ở
Vơnidơ và khi không được giới tôn giáo tán thành là một điều đe doạ đáng