hiển nhiên ấy lại do một cơ thể đã cống hiến cho sự phụng sự Chúa cung
cấp lại coi là tà giáo được? Các đạo luật và các điều cấm đoán của quyền
lực tôn giáo có thể nào thay đổi những sự thực trong cơ thể con người?
Làm sao chúng có thể biến những điều xác thực về cơ thể như mạch máu,
máu chảy bên trong đó, những điều mà con dao mổ của anh phơi bày, thành
điều giả hay không? Như vậy thì cũng như phủ nhận các tuần trăng, vị trí
của các vì sao, chân lý bất di bất dịch của các định lý của Ơcơlít hay là mưa
rơi từ trên trời xuồng. Luân lý nói với anh rằng sự thực là sự thực, dù
miệng ai nói ra cũng vậy. Nhưng giáo lý đảm bảo một cách quả quyết rằng
không phải như thế. Và nhà thờ, để củng cố giáo lý, đã đi đến chỗ thiêu
cháy trên giàn lửa những người nào không được họ tán đồng mà lại công
bố những sự thực vật chất và có thể kiểm tra được. Chính vì thế mà Misen
Xécvê đã bị thiêu trên giàn lửa vào buổi sáng tháng Mười ấy, mười năm
trước đây… Misaen Xecvêtut… Misen Xécvê… anh ruột của anh!
… Bây giờ và đến giờ lâm chung của chúng con… Tiếng anh im bặt, nhưng
tâm trí anh vẫn tiếp tục hoạt động. “Giờ lâm chung của chúng con” …Anh
như nhìn thấy mình cùng với cha lang đang bước loạng choạng trên những
mỏm đá ở eo biển, trên đường đi Thuỵ Sĩ, vào buổi sáng mùa thu lạng lẽo
ấy. Người gầy rộc đi vì mệt nhọc và nỗi buồn vô tận nung nấu trong lòng
người cha đã dựa vào vai anh, và tìm ở anh nguồn nương tựa… Là một
chàng trai mười lăm tuổi, khỏe mạnh, nghiêm nghị hơn lứa tuổi, đã biết suy
tư, vậy mà anh vẫn chưa hiểu nổi tấm bi kịch vô biên mà cả hai cha con chỉ
được báo tin một cách đơn giản trong làng quê của họ, ở giữa những quả
núi vùng Bắc Ý.
Mới hôm trước đây, cha anh còn tràn ngập một niềm kiêu hãnh nông nổi vì
ông là cha của một nhà bác học nổi danh, Misen Xécvê, người thầy thuốc
được ngưỡng mộ trong rất nhiều thành phố. Thứ bảy tuần trước, khi vui vẻ
uống rượu với bạn bè, mọi người đã nghe ông khoe thành tích khoa học của
con trai cả của ông, người anh mà Ăngtoan ít gặp và cũng không nhớ rõ
lắm nữa. Các vua chúa đã chăm chú nghe những điều Misen nói. Các
phòng lớn ở các trường đại học chật ních người, khi anh thuyết trình về
khoa học của ngành y, về giải phẫu học, về toán học hay gần đây nhất là về