vàng như Từ Hy Thái hậu, hay như vua xứ Ethiôpi trước đây, mỗi năm tắm
bằng máu hai cô gái đồng trinh bị cắt tiết pha vào hồ nước, hoặc một ông
vua khác, nhiều vàng quá, không biết dùng vào việc gì bèn đúc vàng thành
cái giảm chấn ở đầu ôtô v.v... Nhưng cũng không có một xã hội nào chỉ có
toàn những Chí Phèo, Thị Nở, chị Dậu hay Chử Đồng Tử (hai cha con phải
chung một khố) khi chưa gặp công chúa Tiên Dung... đến nỗi cái lều không
có mà ở, áo không có mà mặc...
Một xã hội có người giàu và người nghèo là đương nhiên, tất yếu. Nhưng
giàu có phải là sang không và nghèo có chắc là hèn không, thì đôi khi ta
phải suy nghĩ lại, phải xem xét cho thấu lý đạt tình trong từng trường hợp
cụ thể.
Gần đây có người cho rằng ăn quà là thường tình và đã là quà thì không
cần phân biệt sang hay không sang. Phở chẳng hạn. Bát phở là bát phở,
không có sang hèn trong đó.
Xin thưa, chưa chắc!
Chị hàng rong mua một đồng phở không (không thịt) xin thêm chút nước
dùng, bẻ cái bánh mì ra mà chấm mà ăn, cầm hơi một ngày rong rao trên
phố... so với mấy ông mở cửa xe bóng loáng, vào ăn phở, phố Lê Văn Hưu,
phố Nam Ngư, đầu phố Nguyễn Du, bát phở tú hụ, ăn không hết bỏ đi, rồi
ra cửa trả một vài trăm nghìn không cần đếm. Có sự sang và không sang
trong cách ăn quà đó không, trong bát phở đó không?
Ranh giới giữa cái sang và không sang thật khó xác định. Nhưng thế nào
là sang, thế nào là trọc, có lẽ khó mà thống nhất trong quan niệm.
Nước ta vốn nghèo, nhưng với một nền văn hiến, văn hoá để lại cho
chúng ta như ngày nay, thì dân tộc này là sang hay là trọc?
Mấy tên giàu có, được gọi là "đại gia" nhưng ăn cắp, ăn cướp, ăn chặn
(có kẻ ăn chặn cả tiền đền bù cho dân ở lòng hồ sông Đà) rồi phải ra toà, bị
tuyên án tử hình, tù chung thân... là sang hay là trọc?
Người Việt Nam bình thường chúng ta, ra đường "phẳng phiu" ngay
ngắn, nói năng thanh lịch, ăn ở đường hoàng, rộng lòng khoan dung, sẵn
