thúc". Ở nước Anh, mèo thì săn chuột, và những con chuột đồng thì săn gà
và phá tổ của loài ong duy nhất mà có thể làm tươi tốt loại cỏ ba lá; vì vậy,
"chúng ta hoàn toàn có thể khẳng định rằng sự có mặt của loài mèo với số
lượng lớn trong khu vực đó có thể quyết định, thông qua sự can thiệp đầu
tiên vào đời sống loài chuột sau đó tới ong, sự phát triển của một số loại
hoa nhất định tại khu vực đó". Đây có thể là "cuộc chiến vĩ đại trong cuộc
đời"; nhưng nó cũng là một minh chứng rằng "mạng lưới quan hệ phức tạp"
mà gắn chặt các loài "động vật và thực vật, rất bé nhỏ so với thiên nhiên"
với nhau - hay nói cách khác, là sự chứng minh của "mối quan hệ tương tác
giữa các cơ thể sống". Mối quan hệ này chặt chẽ đến mức mà cấu trúc của
mỗi cơ thể sổng là một chức năng của "tất cả các cơ thể hữu cơ khác" có
thể trở thành sự cạnh tranh giành lấy nguồn thức ăn hay lãnh thổ, hoặc là
trở thành con mồi chạy trốn hoặc là con thú săn đuổi.
Cuốn sách có ý nghĩa thực tiễn lớn nhất khi xem xét mối quan hệ qua lại,
sự phụ thuộc lẫn nhau là đặc trưng cơ bản của những hệ sinh thái đa dạng.
Chúng ta nên nhớ rằng những kiến thức cơ bản về hệ sinh thái trong cuốn
sách này mà Darwin đã thu thập được trong chyến đi thám hiểm trên con
tàu Beagle, nằm trong phạm vi của ngành địa lý sinh vật, cuộc nghiên cứu
về sự phân chia không gian sinh tồn của các hình thái sống[8]. Như Darwin
giải thích trong lời mờ đầu của cuốn Nguồn gốc của muôn loài, ông cảm
thấy rất khó hiểu và bị ảm ảnh bởi "một vài thực tế nhất định trong sự phân
chia nơi cư ngụ ở Nam Mỹ" trong suốt cuộc hành trình. Chưomg XI và XII
giải quyết chi tiết vấn đề này. Những sinh vật biển sống ở bờ biển phía
đông và tây vùng Nam và Trung Mỹ hầu như hoàn toàn bị tuyệt chùng, mặc
dùng chúng chỉ bị ngăn cách bởi một eo đất hẹp của kênh đào Panama;
trong khi đó, những loài thực vật sổng trên các đinh núi châu Mỹ và châu
âu lại có thể hoàn toàn giống nhau. Lời giải thích cho một vài hiện tượng
kỳ lạ như vậy dường như không hề dễ dàng: Một mặt, có sự khác biệt rất
lớn giữa các loài sổng trong những khu vực địa lý, khí hậu tương tự nhau,
và mặt khác lại có sự tương đồng giữa các loài sống trên lục địa khác nhau.
