thực hiện nhiệm vụ chình sửa lại cách nhìn của chúng ta, giúp chúng ta có
quan điểm mới đúng đắn về thế giới, về tính phụ thuộc lẫn nhau với niềm
tin tưởng chắc chắn nếu có đối lập rằng lý lẽ phải chiến thắng "trí tường
tượng" - một phiên bản, không thể chối cãi được, của câu châm ngôn cổ: sự
thực luôn lạ lùng và bí ẩn hơn là sự viễn tường. Thông qua hàm ý, không
nói thẳng ra, Darwin không tin vào sự sáng tạo của Chúa trời mà chì tin vào
tính đối trọng của toàn bộ hệ thống thiên nhiên - đó là tất cả những gì
chủng ta cỏ; khái niệm "Đấng sáng tạo" như xuất hiện trong cuốn Nguồn
gốc của muôn loài rõ ràng bị kiềm chế nhiều về mặt ngữ nghĩa do nếu giảm
tầm quan trọng của "Đấng sáng tạo" sẽ làm cho tác phẩm của ông gặp khó
khăn trong quá trình xuất bản. Nhưng cũng có những phiên bản hoặc là sự
giải thích về hệ thống này: cuộc cạnh tranh khốc liệt; cộng đồng cùng tồn
tại phụ thuộc.[9]
Cố tình tránh bất kỳ khả năng xảy ra những can thiệp về tôn giáo, nhượng
bộ tình cảm hoặc làm thỏa mãn tư tưởng chính thống thời gian đó, nhưng
Darwin vẫn tin rằng sự thay đổi tích cực là có thể có, và rằng nó có thể tìm
thấy trong mọi bản thân lý thuyết về tiến hóa - trí thông minh của con
người.
Một điều rất đáng được chú ý trong cuốn Nguồn gốc của muôn loài liên
quan đếấn động vật giống người. Người đọc sẽ không thể tìm thấy một suy
đoán nào về loài khi là tổ tiên của chúng ta; người đầu tiên cần được nhắc
tới khi nói đến sự mờ rộng cuộc tranh luận về chủ đề gây nhiều tranh cãi
kiểu này chính là ông T.H. Huxley, bạn đồng nghiệp và cũng là một người
hoàn toàn tin vào Chúa trời của Darwin. Darwin đã đoán trước được một
"cuộc cách mạng lớn" trong lịch sử tự nhiên sau khi cuốn sách này của ông
được xuất bản, với một sự chấc chắn người đọc sẽ nhận ra đâu đó trong
toàn bộ tác phẩm, và việc "nguồn gốc của loài người sẽ được làm sáng tỏ"
vẫn chỉ là nguồn tham khảo trực tiếp đến nhân loại. Và lại một lần nữa,
điều này rất hiếm khi cần tới: sự phản đối của công luận ngay lập tức nổi
lên khi cuốn Nguồn gốc của muôn loài chứng minh là cuộc tranh cãi với
