NGUỒN GỐC CÁC LOÀI - Trang 228

nước Anh, và ông F. Smith đã quan sát nghiên cứu những thói quen của
chúng. Trong viện bảo tàng nước Anh mà tôi mang nợ nhiều với những
thône tin quý báu mà tôi được cung cấp về chủ đề này và các chủ đề khác.
Mặc dù hoàn toàn tin vào những phát hiện của ông Huber và ông Smith, tôi
đà cố gắng tiếp cận chủ đề với sự nghi ngờ, vỉ bất cứ ai cũng đều có lý do
xác đáng để nghi ngờ tính đúng đan của một bản năng phi thường và khỏ
hiểu như là tự biến mình thành kẻ nô lệ. Do đó ở đây tôi xin đưa ra sự quan
sát mà tự chính tôi thực hiện, ít chi tiết hơn một chút. Tôi mở mười bổn tổ
của F. sanguima, và trong tất cả các tổ tìm thấy vài con nô lệ. Những con
đực và con cái sinh nở được của loài nô lệ chỉ được tìm thấy trong những
cộng đồng chuẩn mực và chưa bao giờ được nhìn thấy trong các tổ của F.
sanguinea. Những con nô lệ màu đen và không quá nửa cỡ của con kiến
chủ màu đỏ, khiến cho sự tương phản bề ngoài của chúng là rất lớn. Khi
các tổ có xáo động nhỏ, con nô lệ đôi khi đưa ra, và giống như chủ nhân
của chúng, rất tức giận và bảo vệ cái tổ: khi tổ bị xáo động nhiều ấu trùng
và kén có nguy cơ gặp nguy hiểm, các con nô lệ làm việc tích cực cùng với
chủ nhân để mang những âu trùng này đi tới một nơi an toàn. Như vậy thì
chúng ta thây rõ là những con nô lệ cảm thấy hoàn toàn như ở nhà. Trong
suốt tháng sáu và tháng bảy, ba năm liên tiếp, tôi đã quan sát nhiều giờ các
tổ kiến ở Suưeỵ và Sussex, không bao giờ nhìn thấy một con nô lệ hoặc là
rời hoặc vào một cái tô. Do trong những tháng này, con nô lệ có số lượng
rât ít, tôi nghĩ chúng có thể cư xử khác đì nếu số lượng đông đúc; nhưng
ông Smith đã cho tôi biết rằng ông đã quan sát những cái tổ đó vào tháng
năm, sáu và tám, ở cả Surrey và Hampshire, và không bao giờ nhìn thấy
một con nô lệ, cho dù số lượng của chúng là lớn ở tháng tám, ra khỏi hoặc
đi vào tổ. Vì thế ông ta coi chúng là các con nô lệ trong nhà tuyệt đối.
Trong khi đó, thì các con chủ được trông thấy thường xuyên mang chất liệu
vào tố, và tất cả thức ăn kiểu loại. Tuy nhiên trong tháng bảy năm nay, tôi
bắt gặp một cộng đồng có số lượng các con nô lệ lớn bất bình thường, và
tôi trông thấy một số con nô lệ trà trộn lẫn vào với các con chủ rời khỏi tổ
và đi dọc cùng con đường tới một cây thông Scotch cao, cách tổ gần hai
mươi nhăm centimet. Chúng trèo lên cây này cùng nhau, có lẽ là đê tìm con